Contactallergie voor tandpasta is zeldzaam, naar schatting
komt het voor bij 0.1-0.3% van de populatie die getest wordt op contactallergie.
Het komt vaker bij vrouwen voor, of zij zoeken vaker medische hulp. Klachten
kunnen ontstaan binnen 2 weken maar ook pas na jaren. Soms binnen 2 dagen, als
de patiënt al gesensibiliseerd was voor één van de bestanddelen. Symptomen kunnen
zijn
cheilitis (droge lippen, erytheem, kloven, perlèche)
of
peri-oraal eczeem. Soms ook eczeem op de hand waarmee
gepoetst wordt. Afwijkingen aan het mondslijmvlies (stomatitis, glossitis, gingivitis)
komen zelden voor. Subjectieve klachten zijn een verdoofd gevoel, branderigheid
en pijn in de mond.
Testen is lastig, want als tandpasta onverdund wordt
aangebracht kan het irritatie veroorzaken. Toch wordt geadviseerd dit te doen
(aanbrengen op een gebied van 2 x 2 cm, laten opdrogen, afplakken met kleeffolie
en na 2 dagen aflezen. Bij positieve reactie verdund testen (50% en 20% in aqua
of petrolatum) en/of controle personen testen. Aanvullend kan getest worden
op ingrediënten, als bekend is wat er in zit. Tandpasta kan diverse componenten
bevatten zoals abrasieve stoffen (aluminiumoxide, calciumcarbonaat, calciumpyrofosfaat,
magnesiumbicarbonaat, natriumcarbonaat, siliciumdioxide (silica)), detergentia
(vaak natriumlaurylsulfaat maar ook cocamidopropylbetaine, natriumcocoylsarcosinaat,
natriumlauroylsarcosinaat, steareth-30), fluoriden (natriumfluoride, natriummonofluorofosfaat,
tin(II)fluoride (SnF2), octadecenylammoniumfluoride (dectaflur), olaflur), humectantia
(erythritol, glycerine, isomalt, propyleenglycol, sorbitol, xylitol), smaakstoffen
(kaneel, kruiden-, citroen- en muntsmaakstoffen (menthol, pepermuntolie, groene
muntolie)), zoetstoffen (natriumsacharine, sucralose, xylitol), verdikkingsmiddelen
(agar, carboxymethylcellulose, carrageen, colloïden uit zeewier, hydroxyethylcellulose,
xanthaangom) en kleurstoffen (kunstmatige kleurstoffen, titaniumdioxide (witte
kleurstof)).
Referenties
1. |
de Groot AC. Contactallergie voor tandpasta.
Ned Tijdschr Dermatol Venereol 2017:27:103-106. |
2. |
de Groot AC, Tupker R, Hissink D, Woutersen
M. Allergic contact cheilitis caused by olaflur in toothpaste. Contact
Dermatitis 2017;76:61-62. |
3. |
Lavy Y, Slodownik D, Trattner A, Ingber A.
Toothpaste allergy as a cause of cheilitis in Israeli patients.
Dermatitis 2009;20:95-98. |
4. |
Duffin P, Cowan GC. An allergic reaction
to toothpaste. J Irish Dent Assoc 1985;31:11-12. |
5. |
Baelen A van, Kerre S, Goossens A. Allergic
contact cheilitis and hand dermatitis caused by a toothpaste. Contact
Dermatitis 2016;74:187-189. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.