ZIEKTE VAN FOX-FORDYCE |
 |
WAT IS HET ?
De ziekte van
Fox-Fordyce is een zeldzame afwijking van de
zweetklieren die vooral in de oksels voorkomt
bij jonge vrouwen. De zweetklieren raken
verstopt waardoor er kleine bobbeltjes kunnen
ontstaan, die soms kunnen jeuken.
HOE ZIET HET ER UIT ?
In de oksel
ontstaan kleine huidkleurige bobbeltjes. Soms
zijn ze bruinig of geelwit. Ze kunnen jeuken.
Omdat de zweetklieren verstopt zijn, valt soms
op dat er weinig zweet vrijkomt bij inspanning
of sporten. Behalve in de oksels kan het ook
nog zitten rond de tepel, en soms in de
schaamstreek.
![Ziekte van Fox-Fordyce (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Ziekte van Fox-Fordyce](../../afbeeldingen/fox-fordyce-disease-1z.jpg) |
![Ziekte van Fox-Fordyce (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Ziekte van Fox-Fordyce](../../afbeeldingen/fox-fordyce-disease-2z.jpg) |
Fox-Fordyce disease |
Fox-Fordyce disease |
![Ziekte van Fox-Fordyce (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Ziekte van Fox-Fordyce](../../afbeeldingen/fox-fordyce-disease-6z.jpg) |
![Ziekte van Fox-Fordyce (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Ziekte van Fox-Fordyce](../../afbeeldingen/fox-fordyce-disease-5z.jpg) |
Fox-Fordyce disease |
Fox-Fordyce disease |
HOE ONTSTAAT HET ?
De zweetklieren die
verstopt raken bij de ziekte van Fox-Fordyce
zijn van een bijzonder type, dat alleen op
bepaalde plaatsen voorkomt zoals de oksels. Deze
zweetklieren (apocriene zweetklieren genoemd)
zitten vlak bij een okselhaar, en de afvoergang
van de zweetklier komt niet uit op de huid,
zoals bij gewone zweetklieren, maar op het
bovenste gedeelte van het haarzakje. In de
puberteit, onder invloed van hormonen, raken de
afvoergangen van haarzakjes en talgklieren nogal
eens verstopt, met onder andere als gevolg het
ontstaan van jeugdpuistjes (acne). Als het
bovenste gedeelte van het haarzakje verstopt
raakt, kan ook de zweetklier die daar op uitkomt
het zweet niet meer kwijt. De zweetklier blijft
echter wel zweet aanmaken, vooral bij warmte en
inspanning. De zweetklier wordt groter en
groter, er ontstaat een zwelling, en zweet lekt
eruit in de huid. Dit veroorzaakt een
ontsteking, met als gevolg nog meer zwelling en
jeuk.
![Anatomie van de haarfollikel (klik op foto voor vergroting) [Bron: Blausen - Wikimedia - Creative Commons License] Anatomie van het haarzakje](../../afbeeldingen/illustraties/anatomie-haarzakje-1z.jpg)
WIE KRIJGT HET ?
De ziekte van Fox-Fordyce komt vooral voor
bij vrouwen (9 x vaker dan bij mannen) in de
leeftijd van 13 tot 35 jaar. Het is zeldzaam.
Omdat het te maken heeft met hormonen begint het
pas in de puberteit.
HOE WORDT HET
BEHANDELD ?
Deze aandoening is moeilijk
te behandelen. Soms is het verstandiger om er
maar niets aan te doen.
Wat wel
geprobeerd kan worden is de pil (anticonceptie
pil). Dat moet dan niet een lichte pil zijn
(sub-50 pil), maar een gewone. Of de Diane-35
pil, die ook bij jeugdpuistjes wordt gebruikt.
De pil heeft ook een effect op de haarzakjes, en
de bedoeling is dat de verstopte haarzakjes weer
open gaan. Gebruik het minstens een half jaar om
te beoordelen of het werkt. Het nadeel van de
zwaardere anticonceptiepillen en van de Diane-35
pil is dat het risico op trombose circa twee
keer zo hoog is als bij een lichte
anticonceptiepil.
Een ander product is
vitamine A crème (tretinoïne crème). Dit heeft
een licht slijtend effect (peeling). De
bedoeling is dat de crème de verstopt haarzakjes
opent. Deze crèmes kunnen irriteren, vooral de
dunne oksel huid is erg gevoelig.
Als
het jeukt kan een ontstekingsremmende crème
worden aangebracht. Deze crèmes worden ook
gebruikt bij eczeem. Een voorbeeld is
hydrocortison crème of Elidel (pimecrolimus)
crème.
Verwijderen van alle pukkeltjes
(chirurgisch, laser) is wel eens geprobeerd,
maar is bijna niet te doen omdat het er zoveel
zijn, en beschadigd ook de haarzakjes.
WAT KAN IK ER ZELF NOG AAN DOEN ?
Er is weinig wat je er zelf aan kan doen. De
klachten nemen toe bij inspanning, bij sporten,
bij een warme omgeving, en bij stress. Omdat dit
allemaal omstandigheden zijn waar je van gaat
zweten. Niet sporten en niet aan
lichaamsbeweging doen zou echter een heel slecht
en ongezond advies zijn. Aan een te warme
omgeving en aan stress valt misschien wel wat te
doen.
|