|
NAEVUS SEBACEUS |
 |
WAT IS EEN NAEVUS SEBACEUS ?
Een
naevus sebaceus is een
wratachtige, hobbelige moedervlek op het
behaarde hoofd, die vanaf de geboorte aanwezig
is. De naam is afgeleid van sebum
(talg) omdat de plek vooral bestaat uit vergrote
talgklieren. Het is een aangeboren misvorming
van de talgklieren. Soms zitten er ook
afwijkende haarzakjes of zweetklieren in. De
naevus sebaceus komt voor bij 0.3% van de
pasgeborenen, zowel bij jongens als meisjes even
vaak. Het is een goedaardige afwijking.
HOE ZIET EEN NAEVUS SEBACEUS ER UIT
?
Een naevus sebaceus zit meestal op het
behaarde hoofd (60%), soms in
het gezicht (30%), voor het oor (4%) of in de
nek (3%). Het zijn meestal ovale of langwerpige
plakkaten, geelbruin of oranje kleurig, of
huidkleurig. Het oppervlak is hobbelig,
wratachtig. Er groeien meestal geen haren in, of
weinig. Het kan er één zijn maar het kunnen er
ook meerdere zijn. De grootte varieert van
enkele millimeters tot enkele centimeters. Ze
nemen na de geboorte niet in grootte toe, ze
groeien wel met het kind mee. In de puberteit
kunnen ze wat meer verheven worden,
waarschijnlijk onder invloed van hormonen.
 |
 |
| naevus
sebaceus |
naevus
sebaceus |
 |
 |
| naevus
sebaceus |
naevus
sebaceus |
HOE WORDT DE DIAGNOSE GESTELD ?
De diagnose
wordt gesteld op het klinisch beeld, op hoe het
er uit ziet. Soms is het nodig om een
huidbiopt af te
nemen.
IS EEN NAEVUS SEBACEUS GEVAARLIJK ?
Een
naevus sebaceus is niet gevaarlijk, het is een
goedaardige aandoening. Er zijn wel twee
bijzonderheden:
1. Naevus
sebaceus als onderdeel van een syndroom
In zeer zeldzame gevallen komt de
naevus sebaceus voor samen met afwijkingen van
het centrale zenuwstelsel of de ogen. Klachten
die daarbij kunnen voorkomen zijn bijvoorbeeld
epileptische aanvallen (insulten, toevallen), of
oogafwijkingen zoals een onregelmatig gevormde
pupil. Dit wordt het
Schimmelpenning-Feuerstein-Mims syndroom
genoemd. Omdat dit extreem zeldzaam is, is het
niet nodig om alle kinderen met een naevus
sebaceus standaard te onderzoeken op
hersenafwijkingen of oogafwijkingen. Als er
klachten zijn kan wel worden doorverwezen naar
de kinderneuroloog en de oogarts.
2. Het ontstaan van een huidtumor in een
naevus sebaceus
In een naevus sebaceus kunnen
huidtumoren
ontstaan. Meestal zijn dit goedaardige huidtumoren,
uitgaande van de structuren die in een naevus
sebaceus zitten, zoals talgklieren, haarzakjes
en zweetklieren. Het ontstaan van goedaardige
huidtumortjes in een naevus sebaceus komt bij circa 13% van de patiënten voor,
maar vooral op oudere leeftijd. Bij
personen jonger dan 16 jaar is de kans op het ontstaan van zo'n goedaardig
huidtumortje slechts 1,7%. Deze tumortjes kunnen
eenvoudig worden verwijderd onder lokale
verdoving als ze hinder veroorzaken.
In
een naevus sebaceus kunnen ook
kwaadaardige huidtumoren ontstaan.
Dit komt vooral voor bij patiënten van 40 jaar en ouder.
In de meeste gevallen gaat het om een huidtumor
genaamd basaalcelcarcinoom.
In zeer zeldzame gevallen
gaat het om een talgkliercarcinoom of een
zweetkliercarcinoom. Het ontstaan van een
kwaadaardige huidtumor uit een naevus sebaceous komt
vrijwel nooit voor bij kinderen.
 |
 |
|
basaalcelcarcinoom in een naevus sebaceus |
Vroeger werd gedacht dat basaalcelcarcinomen heel vaak ontstaan in een
naevus sebaceus, zelfs wel bij 5-10% van de
patiënten. Er werd toen ook geadviseerd om de
plekken preventief te verwijderen. Uit recente
betere studies blijkt dat de kans op het
ontstaan van een basaalcelcarcinoom veel kleiner is,
namelijk minder dan 1%, en dat het niet op de kinderleeftijd ontstaat. De
voorlichting moet op deze nieuwe gegevens worden aangepast, in oude folders
staat nog dat preventief verwijderen wenselijk is, en dat jaarlijkse controle wordt geadviseerd.
Dat blijkt allemaal niet nodig te zijn.
HOE WORDT EEN NAEVUS SEBACEUS BEHANDELD
?
Een naevus sebaceus kan
eventueel chirurgisch worden verwijderd als het
een erg hinderlijke plek is, of om cosmetische
redenen. Omdat het een goedaardige afwijking is,
is het niet persé nodig. Het is niet nodig om de
plekken al op kinderleeftijd preventief te
verwijderen, zoals vroeger werd gedacht.
Een chirurgische ingreep zal altijd een litteken
achterlaten. Hoe mooi het wordt hangt af van de
grootte van de plek en waar het zit. Als de plek
in het haar zit, zal er weinig van te zien zijn
na de ingreep. De plek moet wel in zijn geheel
worden verwijderd, tot in het onderhuidse vet.
Het heeft geen zin om alleen de bovenkant er af
te snijden, want dan komt het weer terug.
MOET EEN NAEVUS SEBACEUS WORDEN
GECONTROLEERD ?
Het is niet
nodig om controle afspraken te maken. De kans
dat er een huidtumortje in ontstaat is zo klein
dat het niet nodig is om hier op te controleren.
En als er als een tumortje ontstaat dan is dat
meestal goedaardig, en op zijn hoogst een
basaalcelcarcinoom, en die zijn niet erg
gevaarlijk. Het volstaat om te weten en te
onthouden dat het kan gebeuren. Groeit er een
bultje of ontstaat er een verdikking in een
naevus sebaceus, ga dan naar uw huisarts, die
zal regelen dat het wordt verwijderd.
WAT ZIJN DE VOORUITZICHTEN BIJ EEN
NAEVUS SEBAEUS ?
Die zijn goed. Een
naevus sebaceus is bij geboorte aanwezig, groeit
mee met het kind, wordt soms geleidelijk aan
wat dikker, vooral in de puberteit. Er kunnen op
latere leeftijd tumortjes in ontstaan uitgaande
van huid, talgklieren, haarzakjes of
zweetklieren, maar die zijn onschuldig en
eenvoudig te verwijderen. En soms, afhankelijk
van de grootte en de plaats kan een naevus
sebaceus in zijn geheel worden verwijderd.
|
