|
OOGSTMIJT (TROMBICULIASIS, TROMBIDIOSIS) |
 |
WAT IS TROMBICULIASIS ?
Trombiculiasis (synoniemen trombidiosis of
trombiculosis) is een hevig jeukende
huidaandoening die veroorzaakt wordt door steken
van de oogstmijt. De oogstmijt, Latijnse naam
Trombiculidae autumnalis, ook wel rode
fluweelmijt genoemd, is een heel klein
helderrood spinnetje. Er bestaan over de wereld
duizenden verschillende soorten van. Dit
spinnetje leeft in de bodem en op bomen en
struiken en is voor de mens volledig
ongevaarlijk. Maar in de warme periode, vanaf
april tot in de vroege herfst, met een piek in
september, produceert de oogstmijt eitjes die
zich ontwikkelen tot minuscuul kleine (0.2-0.3
mm grote) mijten, die op zoek gaan naar een
gastheer (dier of mens) om zich te voeden. Deze
larven van de oogstmijt, in het Engels chiggers
genoemd zijn vrijwel onzichtbaar maar
verspreiden zich razendsnel over de huid op zoek
naar plekken om te bijten.
 |
 |
 |
| oogstmijt (fluweelmijt) |
oogstmijt (fluweelmijt) |
oogstmijt (fluweelmijt) |
 |
 |
 |
| larve stadium oogstmijt |
larve stadium oogstmijt |
larve stadium oogstmijt |
WAT ZIJN DE VERSCHIJNSELEN ?
De
beten zelf worden niet opgemerkt. Pas na enkele
uren begint het verschrikkelijk te jeuken. Dan
verschijnen er ook overal kleine rode bultjes op
de plaatsen waar de mijten gebeten hebben. In
het midden van de rode hevig jeukende bultjes is
de huid soms wat bleker, en er kan een
insteekopening of een korstje te zien zijn.
Voorkeurslokalisaties zijn de voeten, enkels en
onderbenen, daar waar de mijten als eersten bij
konden, maar ook hebben de mijten een voorkeur
voor plaatsen waar de huid dun is (enkels), voor
de plooien (knieholten, liezen, oksels) en
plaatsen waar kleding strak over huid zit (onder
ondergoed, sokken, buikriem, middel).
 |
 |
 |
| beten oogstmijt (chigger) |
beten oogstmijt (chigger) |
beten oogstmijt (chigger) |
HOE ONTSTAAT DE JEUK ?
De mijten
zuigen geen bloed op zoals muggen maar ze bijten
zich vast in de huid en spuiten enzymen in die
het weefsel omzetten in een vloeistof. Er
ontstaat een zuiltje van vervloeid weefsel.
Boven op dit tunneltje zit de larve vast en
zuigt als het ware door een rietje de
lichaamssappen op, ondertussen spijsverterings
enzymen blijven insuitend. Het zijn deze enzymen
die de jeuk veroorzaken.
De jonge
larven zijn klein, snel en onzichtbaar, en pas
na enkele uren als het begint te jeuken heeft de
mens door gestoken te zijn. Normaal blijven ze
3-4 dagen zitten tot ze zich helemaal volgezogen
hebben, maar bij de mens lukt dit meestal niet.
Vanwege de jeuk worden ze voortijdig afgekrabt,
of weggeboend. De jonge mijt kan niet nog een
keer steken en sterft dan. Maar het leed is als
geschied. De jeuk, veroorzaakt door een
allergische reactie op de enzymen, begint 3-6
uur na de beet en is pas na 1-2 dagen op het
hoogtepunt. Het kan 7-10 dagen duren voordat het
over is.
 |
 |
 |
 |
| cyclus chigger |
chigger (larve oogstmijt) |
bijtende chigger |
cyclus chigger |
De levens cyclus van de oogstmijt. De volwassen
oogstmijt of fluweel mijt is een klein rood
8-potig spinnetje. In de zomer periode,
beginnend in de lente, maar vooral in de nazomer
legt de mijt eitjes. Hier komen miniscuul kleine
jonge oogstmijten uit (chiggers) die larven
worden genoemd. Deze larven wachten af op bomen
en struiken en op de grond tot er een mens of
dier langskomt. Wie daar met een korte broek op
de grond gaat zitten, is de klos. Razendsnel
zoeken de kleine larven van de oogstmijt een
geschikt plekje op om zich vast te bijten en
zuigen zich vol met weefselsappen. Als de larve
vol is, na 3 dagen, ontwikkelt hij zich tot een
iets grotere variant van de mijt die nymphe
wordt genoemd, en daarna tot een volwassen
oogstmijt, die weer eitjes gaat leggen.
WAT KAN IK ER AAN DOEN OM STEKEN VAN DE
OOGSTMIJT TE VOORKOMEN ?
In en rond de
tuin kan men beten voorkomen door gras en
vegetatie kort te houden. In de natuur door niet
op de grond te gaan zittten of liggen. Blijven
wandelen. Wie perse door struikgewas heen moet
waar deze mijten voorkomen moet zich er op
kleden. Sokken, lange broek, broek in de sokken
stoppen, lange mouwen. Insecten verdrijvers waar
het stofje DEET in zit kunnen beten voorkomen.
Breng deze anti-muggen producten voor het
wandelen aan op de handen, onderarmen, enkels,
onderbenen, en in de nek.
WAT ZIJN
DE BEHANDELMOGELIJKHEDEN ?
Neem een hete
douche of warm bad om eventueel resterende
mijten zoveel mogelijk te verwijderen, boen de
huid goed schoon, gebruik veel zeep en een
washandje of borstel, en trek daarna schone
kleren aan. In de kleren kunnen nog levende
mijten aanwezig zijn, dus die moeten worden
gewassen op minimaal 50 graden. Probeer niet te
krabben. Reinig de beetplekken eventueel met
alcohol.
Ga snel naar de huisarts of
naar de apotheek en vraag om het beste en
krachtigste anti-jeuk middel wat er is. Dat
kunnen producten zijn waar menthol of een lokaal
verdovingsmiddel in zit, of allebei.
Verder
zit er niet veel anders op dan het uit te
zitten. Het kan 2-3 dagen duren voordat de jeuk
wegtrekt.
|
