|
OUDERDOMSWRATTEN (VERRUCA SEBORRHOICA) |
 |
WAT ZIJN HET?
Ouderdomswratten zijn
goedaardige vormsels aan de huid, die heel vaak
voorkomen, vooral bij oudere mensen (boven de 50
jaar). Ze nemen toe met de leeftijd. Op de
leeftijd van 30 jaar heeft men er meestal al een
paar. Hoe ouder men wordt, hoe meer er
verschijnen. Vandaar de niet zo flatteuze naam
ouderdomswrat (verruca senilis). Een andere naam
die veel gebruikt wordt is verruca seborrhoica
(vettige wrat). De Engelse term is seborrheic
keratosis of seborrhoic wart.
WIE KRIJGT HET ?
Iedereen
(bijna iedereen) krijgt dus uiteindelijk te
maken met verruca seborroica (ouderdomswratten).
Ze komen bij mannen en bij vrouwen even vaak
voor. Het is wel zo dat de ene persoon er meer
bevattelijk voor is dan de ander. Sommigen
hebben er maar een paar, anderen hebben er
honderden. Bij mensen met een gepigmenteerde
huid komen ze veel minder vaak voor. Bij
gepigmenteerde mensen komt wel een variant van
verruca seborroica voor die veel kleiner zijn,
veel donkerder, en die vooral in het gelaat en
de hals zitten. Deze variant heet dermatosis
papulosa nigra.
 |
 |
 |
|
ouderdomswratten |
ouderdomswratten |
dermatosis papulosa nigra |
HOE ZIET HET ER UIT ?
Ouderdomswratten
kunnen verschillende vormen en kleuren hebben.
In het begin is het vaak een huidkleurig,
geelbruin, grijsbruin plekje met een ruw,
fluwelig oppervlak. Later worden ze dikker en
groter, met een wratachtig (bloemkoolachtig,
hobbelig, brokkelig) oppervlak. Ze zien eruit
alsof ze bovenop de huid liggen en makkelijk los
te krabben zijn, maar zitten toch stevig vast op
de huid. Het oppervlak zit er soms wat gelig en
vettig uit, vandaar de naam verruca seborroica
(vettige wrat). De gemiddelde grootte is 0.5 tot
1 cm, maar ze kunnen centimeters groot worden.
Soms zijn ze bruin of zwart gekleurd.
Ze
kunnen overal op het lichaam voorkomen,
uitgezonderd de handpalmen en voetzolen en de
lippen. Maar er zijn wel bepaalde plaatsen waar
ze het meest voorkomen, zoals de borst, de rug,
het gelaat (vooral bij de slapen) en de nek.
Soms is het er maar een of een paar, soms is het
een hele groep bij elkaar of zit het hele
lichaam onder met honderden ouderdomswratten.
 |
 |
 |
| ouderdomswrat |
ouderdomswrat |
ouderdomswrat |
Varianten van ouderdomswratten:
Stuccokeratosen
Deze ouderdomswratten zitten
met name op de handruggen, onderarmen,
onderbenen, enkels en de voetruggen. Het zijn
meerdere kleine hard aanvoelende bultjes waarvan
de kleur varieert van wit, grijzig tot
lichtbruin.
Dermatosis papulosa nigra
Dit zijn kleine (1-5 mm groot) bruine tot zwarte
vlekjes, bultjes of wratjes die vooral voorkomen
in het gelaat en de hals bij patiënten met een
donkere huid en bij Aziaten.
WAT IS DE
OORZAAK ?
Het is nog steeds een groot
raadsel hoe ouderdomswratten ontstaan. Andere
wratten, zoals voetwratten, worden door een
virus veroorzaakt, het humaan papilloma virus
(HPV). Bij ouderdomswratten heeft men uitgebreid
onderzocht of er sprake is van een
virusinfectie; dit is niet gevonden. Omdat de
een meer last heeft van ouderdomswratten en dit
ook in de familie kan zitten, is het mogelijk
dat een erfelijke factor een rol speelt. Op dit
moment neemt men aan dat er in de loop der jaren
in sommige huidcellen van het lichaam een
'weeffoutje' (mutatie) ontstaat waardoor ze
opeens sneller gaan delen en een bultje / wratje
vormen.
IS HET BESMETTELIJK ?
Het is niet besmettelijk. Er is nooit gevonden
dat er een virus of bacterie betrokken is bij
het ontstaan van ouderdomswratten, dus is het
niet besmettelijk.
HOE WORDT DE
DIAGNOSE GESTELD ?
Ouderdomswratten zijn
over het algemeen makkelijk te herkennen op
grond van uiterlijke kenmerken. Het is vrijwel
nooit nodig om verder onderzoek te doen. Een
enkele keer is het niet helemaal zeker dat het
een ouderdomswrat is. Bij twijfel wordt de wrat
of een stukje ervan onder lokale verdoving
verwijderd en opgestuurd naar het laboratorium
voor weefselonderzoek.
HOE WORDEN
OUDERDOMSWRATTEN BEHANDELD ?
Omdat deze
wratten goedaardig zijn, hoeven ze niet te
worden verwijderd. Veel mensen willen ze toch
graag weg hebben om cosmetische redenen, of
omdat ze in de weg zitten (ze kunnen heel groot
worden), of omdat ze steeds stuk gekrabd worden
en dan bloeden.
De wratten kunnen worden
verwijderd. Dit wordt meestal gedaan door de
dermatoloog, maar er zijn ook huisartsen die het
doen. Er zijn verschillende technieken voor:
Afschrapen
Met een curette (scherpe
lepel) wordt de wrat van de huid afgeschraapt.
Daarna blijft er een oppervlakkige schaafwond
achter, die geneest met een korstje. Later is
er, net als bij een gewone schaafwond, niets of
bijna niets meer van te zien.
Bevriezen
Bevriezen met vloeibare stikstof kan ook. De
wrat wordt hierbij kapotgevroren en sterft later
af en valt van de huid af.
Wegbranden
(electrocoagulatie)
Met een electrocoagulatie
apparaat kan de wrat nauwkeurig worden
weggebrand. Dit is een techniek die vooral
handig is bij de kleine wratjes bij
gepigmenteerde huid (dermatosis papulosa nigra).
Met een klein bolletje worden de wratjes
aangestipt en weggebrand. De huid wordt daarvoor
eerst verdoofd met een verdovende crème of met
verdovingsinjecties.
Wegsnijden
Sommige ouderdomswratten, die erg groot zijn en
uitsteken, kunnen onder lokale verdoving worden
afgesneden van de huid met een mesje of het blad
van een scheermesje.
Verdoving
Omdat
de wratten stevig vast zitten aan de huid, is
het toch wel nodig om enige vorm van verdoving
toe te passen. Soms is koelen met een spuitbusje
waarin een hele koude vloeistof zit
(chloorethylspray) voldoende. Dit is echter snel
weer uitgewerkt. Voor het verwijderen
(afschrapen) van grote verruca seborroica is
toch een goede, echte verdoving het beste.
Hiervoor wordt een klein beetje
verdovingsvloeistof (bijvoorbeeld lidocaine)
precies onder de wrat gespoten. Daarna kan de
wrat, ook hele grote in het gelaat, pijnloos
worden verwijderd. Een andere methode, die
vooral geschikt is voor dermatosis papulosa
nigra, is het aanbrengen van een verdovende
crème (EMLA crème). Dit moet een uur voor de
behandeling worden aangebracht en afgedekt met
plastic huishoudfolie.
WAT KAN IK ER ZELF AAN DOEN OM OUDERDOMSWRATTEN
TE VOORKOMEN ?
Er is niets wat u zelf
kunt doen of laten om het beloop van
ouderdomswratten te beïnvloeden of het ontstaan
van de wratten te voorkomen.
Het wordt
afgeraden om de wratten zelf af te krabben, dit
is niet zo eenvoudig als het lijkt, en er kunnen
wondjes ontstaan die gaan infecteren. Indien u
van de ouderdomswratten af wilt, kunt u deze
beter door uw arts laten verwijderen. Die kan
gelijk ook beoordelen of het wel echt een
verruca seborroica is.
WAT ZIJN DE
VOORUITZICHTEN ?
Ouderdomswratten gaan
niet vanzelf weg. Ze kunnen groter worden, soms
enkele centimeters groot. Ze kunnen ook heel dik
worden, en zijn dan moeilijker te verwijderen.
Ze kunnen gaan bloeden en gaan irriteren. Ze
zijn echter niet kwaadaardig, en kunnen ook niet
kwaadaardig worden.
|
