|
BEHANDELING VAN LEISHMANIASIS MET PENTAMIDINE |
 |
Pentamidine wordt toegepast bij de
behandeling van Leishmaniasis, een tropische
infectieziekte veroorzaakt door de Leishmania
parasiet. Dit is een klein organisme, dat in
bepaalde tropische gebieden kan worden
overgebracht op de mens via insektensteken, door
zandvliegjes. Er zijn verschillende soorten
Leishmania parasieten, die verschillende
klachten veroorzaken. Sommige veroorzaken alleen
schade aan de huid zoals zweren die moeilijk of
niet genezen. Bij andere varianten van deze
parasitaire infectie ontstaat ook schade aan
slijmvliezen of aan inwendige organen. De
verschillende varianten worden op verschillende
manieren behandeld. Het maakt daarbij uit wat de
klachten zijn, en welke variant van de parasiet
het is.
Voor sommige vormen van
Leishmaniasis is het noodzakelijk om te
behandelen met pentamidine. Pentamidine
(Pentacarinat ®) wordt vooral gebruikt bij de
Leishmania soort Leishmania b. guyanensis. Dit
type komt veel voor in Suriname en in Frans
Guyana, en wordt dus ook in Nederland vaak
gezien als tropische importziekte, bij toeristen
die de binnenlanden van Suriname hebben bezocht.
Pentamidine doodt de Leishmania parasiet. Hoewel
het middel flinke bijwerkingen kan hebben, wordt
het toch beschouwd als de beste behandeling bij
deze vorm van Leishmaniasis. De bijwerkingen die
kunnen optreden zijn goed bekend en van
tijdelijke aard. Door de dosering precies te
bereken op basis van uw lichaamsgewicht, en door
regelmatige controles (bloeddruk, pols, ECG,
bloedonderzoek) voor en tijdens de behandeling,
is het middel veilig toe te passen.
Voor
de behandeling is het belangrijk dat u uw arts
vertelt of u ooit eerder bent behandeld met
pentamidine of soortgelijke middelen, en of u
daar bijwerkingen bij hebt gehad. Daarnaast moet
u alle andere ziekten waaraan u nu lijdt
vermelden, denk daarbij vooral aan hartziekten,
hartritmestoornissen, leverziekten of
nierziekte. Ook moet u alle geneesmiddelen die u
gebruikt opgeven aan uw behandelend arts, ook
huismiddelen van de drogist.
Pentamidine
kan per injectie in de spier of per infuus
worden toegediend. Bij injectie in de spier
wordt het verdeeld over 2 giften, bij toediening
per infuus wordt het langzaam (in 60 minuten)
toegediend. De behandeling vindt in het
ziekenhuis plaats en bestaat uit 4 behandelingen
die gegeven worden in een schema maandag -
woensdag - vrijdag - maandag. De behandeling
wordt in dagbehandeling gegeven of in de vorm
van een korte ziekenhuisopname. Voor, tijdens en
na de giften wordt u gecontroleerd en
geobserveerd. Indien gekozen wordt voor
dagbehandeling kunt u 2 uur na de gift naar huis
als alles goed is. Indien er bijwerkingen
optreden wordt de behandeling gestaakt of
tijdelijk onderbroken.
Voor en tijdens
de behandeling wordt enkele keren een ECG
(hartfilmpje) gemaakt. Als er afwijkingen
zichtbaar zijn op het ECG, wordt de behandeling
gestaakt. Tijdens de behandeling wordt ook de
bloeddruk en de pols regelmatig gecontroleerd.
Voor en tijdens de behandeling wordt ook
bloedonderzoek gedaan, om eventuele schade aan
inwendige organen zoals de nieren, de lever en
de alvleesklier (pancreas) in een vroeg stadium
op te sporen. Indien er afwijkende bloedwaarden
worden gevonden, wordt de behandeling gestaakt
of tijdelijk onderbroken.
BIJSLUITER TEKST VAN PENTAMIDINE (PENTACARINAT
®)
Pentacarinat® 300, poeder voor
injectievloeistof
Samenstelling:
Het
werkzame bestanddeel is pentamidine isetionaat.
Een flacon Pentacarinat bevat 300 mg pentamidine
isetionaat. Dit komt overeen met 0.575 mg
pentamidine base.
Andere bestanddelen
(hulpstoffen): Pentacarinat bevat geen
hulpstoffen
Registratiehouder:
Aventis Pharma B.V.
Bijenvlucht 30
3871 JJ
Hoevelaken
telefoon: 033 - 25 33 911
Pentacarinat is ingeschreven in het register
onder RVG 13417
1. Wat is
Pentacarinat en waarvoor wordt het gebruikt ?
Pentacarinat is beschikbaar in de vorm van
poeder voor injectievloeistof. Pentacarinat is
verpakt in glazen flacons die voorzien zijn van
een rubberstop en aluminium afsluiting. Eén
verpakking bevat 5 flacons. Elke flacon bevat
300 mg pentamidine isetionaat.
Pentacarinat
behoort tot de groep van de antiprotozoica. Deze
middelen richten zich op de bestrijding van
infectieziekten veroorzaakt door protozoën
(eencellige diertjes, zoals bijvoorbeeld
Pneumocystis carinii en bepaalde vormen van
Leishmaniasis). Pentacarinat wordt gebruikt ter
behandeling van longontsteking door Pneumocystis
carinii bij AIDS patiënten die geen
co-trimoxazol mogen gebruiken of bij wie
co-trimoxazol geen effect heeft.
2.
Wat u moet weten voordat u Pentacarinat gebruikt
Gebruik Pentacarinat niet:
- wanneer u
gevoelig bent gebleken voor één van de
bestanddelen van dit middel.
Wees extra
voorzichtig met Pentacarinat:
- wanneer u een
verlaagde bloeddruk (hypotensie) of verhoogde
bloeddruk (hypertensie) heeft. Uw arts zal uw
bloeddruk tijdens en vlak na toediening van
Pentacarinat controleren.
- wanneer u te
weinig (hypoglykemie) of te veel suiker
(hyperglykemie) in het bloed heeft.
Een te
laag suikergehalte in het bloed kunt u herkennen
aan hongergevoel, zweten, duizeligheid,
hartkloppingen. Uw bloedsuikerspiegel dient
regelmatig gecontroleerd te worden.
- wanneer
u een ontsteking van de alvleesklier hebt. Dit
kunt u herkennen aan heftige pijn in de
bovenbuik uitstralend naar de rug en
misselijkheid en braken (pancreatitis).
-
wanneer u last heeft van stoornissen in het
hartritme (aritmieën). Uw arts zal regelmatig uw
hart onderzoeken met behulp van een hartfilmpje
(ECG).
- wanneer u ernstige nier- of
leverfunctiestoornissen heeft. Bij slecht
werkende nieren moet de dosering worden
aangepast.
- wanneer u een
bloedbeeldafwijking heeft (leucopenie,
trombocytopenie, anemie)
- wanneer uw hart te
snel klopt.
Raadpleeg uw arts indien één
van de bovenstaande waarschuwingen voor u van
toepassing is, of dat in het verleden is
geweest.
Zwangerschap
Toediening
tijdens zwangerschap wordt afgeraden, tenzij uw
arts dit noodzakelijk vindt. Vraag uw arts of
apotheker om advies voordat u een geneesmiddel
inneemt. Raadpleeg tevens een arts indien u
Pentacarinat gebruikt en zwanger wenst te
worden.
Borstvoeding
Het gebruik van
Pentacarinat tijdens borstvoeding wordt
afgeraden. Wanneer de arts het toch noodzakelijk
vindt om u te behandelen met dit middel dan
wordt stoppen met het geven van borstvoeding
geadviseerd. Pentacarinat zou schadelijk kunnen
zijn voor uw baby. Vraag uw arts of apotheker om
advies voordat u een geneesmiddel inneemt
Rijvaardigheid en het gebruik van machines
Hierover zijn geen gegevens bekend. Pentacarinat
kan in enkele gevallen bijwerkingen, zoals
duizeligheid, veroorzaken. In dat geval, is het
niet verstandig om voertuigen te besturen of
machines te bedienen.
Gebruik van
Pentacarinat in combinatie met andere
geneesmiddelen
Let op: de volgende
opmerkingen kunnen ook van toepassing zijn op
het gebruik van geneesmiddelen enige tijd
geleden of in de nabije toekomst.
Informeer
uw arts of apotheker wanneer u andere
geneesmiddelen gebruikt of kort geleden heeft
gebruikt. Dit geldt ook voor geneesmiddelen die
u zonder recept kunt verkrij gen. Pentacarinat
kan een wisselwerking aangaan met de volgende
middelen. Uw arts kan aangeven of u deze
middelen gebruikt.
- bloedspiegelverlagende
middelen
- middelen die giftig zijn voor uw
nieren
- middelen die werken op uw hart en
bloedvaten, uw nier-, lever- of
alvleesklierfunctie
- middelen die uw
bloedbeeld beïnvloeden
- wanneer u middelen
tegen de bestijding van virussen gebruikt (zoals
didanosine of zidovudine)
3. Hoe
wordt Pentacarinat gebruikt ?
- de dosering
is per patiënt verschillend en zal worden
vastgesteld door uw arts
- Pentacarinat wordt
meestal per infuus langzaam toegediend, maar kan
ook in de spier worden gespoten. U dient tijdens
de toediening te liggen.
- bij patiënten met
een normale nierwerking is de gebruikelijke
dosering voor Pneumocystis carinii 4 mg/kg
lichaamsgewicht per dag gedurende 14 dagen. Bij
onvoldoende effect kan de behandeling één week
langer worden voortgezet. Voor Leishmaniasis
guyanensis is de dosering ook 4 mg/kg maar
volstaan in totaal 4 giften, in een schema ma -
wo - vrij - ma. Deze kunnen via een infuus
worden gegeven of in de spier worden gespoten.
- bij patiënten met een verminderde werking van
de nier moet de dosis worden
aangepast
(creatineklaring<10 ml/min). Uw arts zal de
dosering verlagen.
- bij patiënten met
gestoorde leverwerking, maar een normale
nierwerking zal uw arts bepalen of Pentacarinat
mag worden toegediend.
In geval u
bemerkt dat Pentacarinat te sterk of juist te
weinig werkt, raadpleeg dan uw arts.
Wat u moet doen wanneer u te veel Pentacarinat
heeft gebruikt:
De injectie zal u door een
arts of verpleegkundige worden toegediend,
daarom is de kans op een overdosering uiterst
klein. Indien dit toch mocht gebeuren zal de
arts of verpleegkundige maatregelen nemen.
4. Mogelijke bijwerkingen
Zoals alle
geneesmiddelen kan Pentacarinat bijwerkingen
veroorzaken, hoewel niet iedereen deze
bijwerkingen krijgt.
De meest ernstige
bijwerkingen die gemeld zijn bij behandeling met
Pentacarinat zijn verlaagde bloeddruk
(hypotensie), te laag suikergehalte in het bloed
(hypoglycemie) gepaard gaande met hongergevoel,
zweten, duizeligheid en hartkloppingen, acute
ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis) en
hartritmestoornissen (aritmieën).
Het is
gebruikelijk om van bijwerkingen te vermelden of
ze vaak, zelden (>1:10.000 tot < 1:1000) of zeer
zelden voorkomen. Voor de meeste bijwerkingen
van Pentacarinat is onbekend hoevaak ze
voorkomen omdat er te weinig gegevens over zijn
om dit in te schatten.
Bloed en
lymfestelsel:
- daling van het aantal witte
bloedlichaampjes (leukopenie) gepaard gaande met
een verhoogde gevoeligheid voor infecties
-
daling van het aantal bloedplaatjes
(trombocytopenie) gepaard gaande met blauwe
plekken en bloedingsneiging
- bloedarmoede
(anemie)
Voedings- en stofwisselings
stoornissen:
- te laag suikergehalte in het
bloed (hypoglycemie) gepaard gaande met
hongergevoel, zweten, duizeligheid en
hartkloppingen.
- verhoogd suikergehalte in
het bloed (diabetes). Indien dit langdurig te
hoog is kan bewusteloosheid optreden (diabetisch
coma).
- te weinig kalium in het bloed
(hypokaliëmie), in ernstige vorm te herkennen
aan spierkrampen of spierzwakte en vermoeidheid.
- te weinig natrium in het bloed
(hyponatriëmie).
- te weinig magnesium in het
bloed (hypomagnesiëmie).
- te veel kalium in
het bloed (hyperkaliëmie), soms zich uitend in
spierkrampen, diarree, misselijkheid,
duizeligheid, hoofdpijn.
- te hoog
suikergehalte in het bloed (hyperglycemie)
Psychische stoornissen:
- acute psychische
stoornis (toxisch delirium), gekenmerkt door
o.a. verminderde aandacht, onsamenhangende
spraak, bewustzijnsstoornis, angst, chaotisch
denken, en geheugenstoornissen.
Zenuwstelsel aandoeningen:
- duizeligheid.
- flauw vallen (syncope).
Hart
aandoeningen:
- hartritmestoornissen
(aritmieën), waaronder een versnelde hartslag
(ventriculaire tachycardie).
Bloedvat
aandoeningen:
- zelden: aderontsteking door
het infuus (flebitis).
- verlaagde bloeddruk
(hypotensie).
- zelden: shock (sterke daling
van de bloeddruk, bleekheid, onrust, zwakke
snelle pols, klamme huid, verminderd bewustzijn)
door een plotselinge sterke vaatverwijding ten
gevolge van ernstige overgevoeligheid voor
bepaalde stoffen (anafylactische shock).
Maag-darm stelsel aandoeningen:
- acute
ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis).
- zelden: door ernstige beschadiging van de
alvleesklier kan suikerziekte ontstaan.
-
verminderde smaak (dysgeusia) en veranderde
smaak (metaal achtige bijsmaak).
-
misselijkheid en braken.
- ontsteking van de
lever zich uitend in afwijkingen in het
bloedonderzoek (de leverenzymwaarden stijgen) en
soms door geelzucht.
Huidaandoeningen:
- allergische reactie, vlekkerige uitslag over
het lichaam
- opvliegers (flushing)
-
aanval van heftig jeukende bulten (galbulten,
urticaria)
- zelden: Stevens-Johnson
syndroom, een ernstige overgevoeligheidsreactie
met koorts en een uitslag met blaarvorming op
het lichaam, mondholte, lippen, en ogen, en soms
met gewrichtsklachten.
Spieren:
-
afbraak van spierweefsel (rabdomyolyse) gepaard
gaande met spierkrampen, koorts en roodbruine
verkleuringen van de urine.
- afsterven van
spierweefsel (spiernecrose).
Nieren en
urinewegen:
- acuut verminderde werking van
de nieren (nierfunctiestoornis).
- toename
van het stikstofgehalte van het bloed
(azotemie).
- bloed in de urine (hematurie)
Lokale reacties:
- bij infuus: pijn,
rood worden van de injectieplaats,
aderontsteking
- bij toediening in de spier:
lichte pijn en afwijkingen op de plaats van
injectie zoals roodheid en zwelling en/of
verharding van de huid (induratie).
-
ophoping van pus (vorming van een abces).
5. Hoe bewaart u Pentacarinat ?
Niet
bewaren boven 30°C
Na het bereiden van de
oplossing bewaren bij 2-8 °C (in de koelkast)
Uiterste gebruiksdatum
Gebruik
Pentacarinat niet meer na de datum op de
verpakking en op de flacon achter de aanduiding
"niet te gebruiken na" of "exp".
Indien u tijdens het gebruik bijwerkingen krijgt
of andere vragen heeft, neem dan contact op met
uw behandelend arts.
|
