|
ROODVONK (SCARLATINA) |
 |
WAT IS ROODVONK ?
Roodvonk is een
kinderziekte waarbij een uitslag over het hele
lichaam verschijnt, bestaande uit kleine rode
vlekjes en bultjes. Het wordt veroorzaakt door
een bacterie, de zogenaamde
bèta-hemolytische streptokok (Streptococcus pyogenes).
Deze streptokok veroorzaakt vaak een
keelontsteking met klachten zoals keelpijn of
koorts. De bacterie produceert gifstoffen
(toxinen), en de uitslag is een reactie op deze
gifstoffen. Roodvonk behoort tot de
vlekjesziekten die kinderen op
jonge leeftijd vaak achter elkaar krijgen, zoals
mazelen, rode hond, vijfde ziekte, zesde ziekte.
Het is besmettelijk, andere kinderen in de
omgeving kunnen het ook krijgen. De medische naam voor roodvonk is
scarlatina, en
in het Engels wordt het 'scarlet fever' genoemd.
 |
 |
 |
| roodvonk |
roodvonk |
aardbeientong |
Foto's: Estreya en SyntGrisha - Wikimedia (Creative Commons License
4.0).
HOE ZIET ROODVONK ER UIT ?
Roodvonk wordt vooral gezien bij kleine kinderen
in de leeftijd 3 tot 6 jaar en ontstaat
meestal na een keelinfectie. Dus de kinderen
hebben keelpijn, zijn soms een beetje ziek of
hangerig en kunnen koorts hebben. De keel is
rood, de amandelen kunnen gezwollen zijn, de
tong is vaak ook rood en heeft witte rode
puntjes. Dit lijkt op een aardbei en daarom
wordt het aarbeientong genoemd. Twee tot zeven
dagen na de infectie ontstaan er kleine rode
vlekjes en bultjes over het gehele lichaam. Deze
zitten vooral in de plooien (nek, oksels,
liezen, binnenkant dijen, elleboog-plooien) en
op de borst. Soms vloeien de vlekjes samen en
wordt het hele lichaam lichtrood. Er kunnen
kleine hard aanvoelende bultjes ontstaan waardoor de huid aanvoelt als schuurpapier.
De vlekjes zitten ook in het gezicht, vooral op
de wangen, maar het gebied rond de neus en de
mond blijft vaak vrij. De uitslag duurt 3-5 dagen
en trekt dan weer weg. Aan de handen en
de voeten, vooral aan de vingertoppen kan de huid
later gaan vervellen. Nog veel later kunnen lijntjes in de nagel verschijnen.
HOE ONTSTAAT ROODVONK ?
Roodvonk wordt veroorzaakt door
een infectie met de bacterie genaamd
bèta-hemolytische
streptokok, groep A (Streptococcus pyogenes).
Deze bacterie veroorzaakt
allerlei infecties, bij kleine kinderen vooral
keelinfecties (angina) en luchtweginfecties, en
op latere leeftijd vooral huidinfecties en
wondinfecties. De bacteriën komen het lichaam
binnen via de mond en de neus, via besmette
druppeltjes die in de lucht hangen als iemand
met een streptokokken infectie moet niesen of
hoesten. Ook kunnen ze worden overgedragen via
de handen of via besmette kleding of andere
materialen. De ziekteverschijnselen beginnen 2
tot 7 dagen nadat de bacteriën het lichaam zijn
binnengedrongen. De bacterie produceert
gifstoffen (toxinen), en de uitslag is een
reactie op deze toxinen. Iemand met roodvonk is
besmettelijk als de eerste klachten beginnen, al
vóór er vlekjes zijn. Dit duurt totdat het
vervellen van de huid over is.
IS ROODVONK GEVAARLIJK ?
Roodvonk is
meestal niet gevaarlijk. De infectie verloopt in
de meeste gevallen mild, met als klachten
keelpijn, koorts en hangerigheid (zich ziek en
slap voelen). Maar er kunnen complicaties
optreden, veroorzaakt door de bacterie, zoals bloedvergiftiging, longontsteking,
hersenvliesontsteking,
nierfunctiestoornissen, en acuut reuma. Gelukkig
zijn deze complicaties erg zeldzaam. Ernstige
complicaties zoals hersenvliesontsteking
(meningitis) of bloedvergiftiging (sepsis)
moeten worden behandeld in het ziekenhuis.
HOE WORDT ROODVONK BEHANDELD ?
Roodvonk gaat vanzelf over,
als kinderen niet erg ziek zijn hoeven ze niet
behandeld te worden met antibiotica. Zijn er
meer klachten, bijvoorbeeld erge keelpijn, hoge
koorts, gezwollen amandelen dan is het wel
verstandig om antibiotica te gaan gebruiken.
Antibiotica verminderen de ziekteverschijnselen,
verkorten de ziekteduur, en kunnen ook voorkomen
dat de besmetting zich uitbreidt naar andere
kinderen.
Roodvonk wordt meestal
behandeld met antibiotica van het penicilline
type zoals feneticilline of amoxicilline. Bij
allergie voor penicillinen kunnen ook andere
antibiotica worden gegeven zoals
azitromycine, claritromycine, of clindamycine.
KAN IEMAND MET ROODVONK NAAR
SCHOOL OF WERK ?
Als een kind
zich goed voelt kan het gewoon naar het
kinderdagverblijf, de peuterspeelzaal of school.
Roodvonk is al besmettelijk voordat de
vlekjes ontstaan. Thuisblijven helpt niet om te
voorkomen dat anderen ziek worden.
Heeft uw kind roodvonk? Vertel het dan aan de
leidster of de leerkracht. Zij kunnen in overleg
met de GGD andere ouders informeren. Ouders
kunnen dan letten op de klachten van roodvonk
bij hun kind.
Een volwassene met roodvonk die zich goed
voelt, kan gewoon werken. Werkt u in de zorg?
Dan moet u eerst overleggen met uw werkgever
voor u weer gaat werken.
WAT
TE DOEN BIJ EEN EPIDEMIE VAN ROODVONK ?
Als in een klas opeens veel kinderen roodvonk krijgen (meer dan 3 gevallen in een maand),
of als er gevallen met ernstige gevolgen zoals
nierschade of reuma tussen zitten, dan is het
een optie om alle kinderen, en de familieleden
te controleren op tekenen van infectie en ze te
behandelen met antibiotica om verdere
verspreiding te voorkomen.
|
