HEPATITIS B |
|
Hepatitis B is een infectie van de lever,
veroorzaakt door het hepatitis B-virus. In
Nederland wordt dit virus vooral overgedragen
door seksueel contact. Het dringt via de
slijmvliezen van de geslachtsorganen het lichaam
binnen en verspreidt zich dan via de bloedbaan
naar de lever. Daar nestelt het virus zich in de
levercellen en veroorzaakt een ontsteking. De
omvang van de klachten is wisselend. Soms zijn
er helemaal geen klachten, maar op de lange
termijn kan er blijvende schade aan de lever
optreden. Vaak is het lichaam het virus binnen
een half jaar de baas en de infectie is dan
voorbij. Dit kan met behulp van bloedonderzoek
worden aangetoond. Het virus is dan verdwenen
uit het bloed en het lichaam heeft antistoffen
aangemaakt. Iemand is dan niet meer besmettelijk
en bovendien beschermd tegen een eventuele
nieuwe besmetting met het hepatitis B-virus.
Soms kan het lichaam het virus niet aan. Er
ontstaat dan een chronische hepatitis
B-infectie. Iemand met een chronische infectie
(ook wel ‘drager’ genoemd) is nog wel
besmettelijk voor anderen. De kans dat iemand
‘drager’ wordt, is groter als de infectie op
jonge leeftijd wordt opgelopen. Hoe langer je
als drager geïnfecteerd bent met het virus, hoe
groter ook de kans dat er blijvende schade
optreedt in de lever. Er kan ten slotte zelfs
leverkanker ontstaan.
Hepatitis B is
erg besmettelijk. Het virus bevindt zich in het
bloed, maar ook in andere lichaamsvloeistoffen,
zoals sperma, speeksel en vaginaal vocht.
HOE KRIJG JE HEPATITIS
B ?
Iemand kan een hepatitis B-infectie
op verschillende manieren krijgen. Bijvoorbeeld
door:
Seksueel contact
Het gaat dan
vooral om onbeschermd seksueel contact met
penetratie (penis in vagina en penis in anus).
Overdracht vindt plaats door contact van sperma
en vaginaal vocht met slijmvliezen van de
partner. Beschadigingen van het slijmvlies die
vaak met het blote oog niet te zien zijn,
vergroten de kans op infectie. Daarom geeft
anaal seksueel contact het grootste risico om
hepatitis op te lopen. Slijmvliezen rond en in
de anus kunnen namelijk gemakkelijker beschadigd
raken. Slijmvliesbeschadigingen kunnen ook
het gevolg zijn van andere soa’s. Zo verhoogt
het hebben van een soa het risico op het oplopen
van hepatitis B. Het risico op hepatitis B
tijdens seksueel contact is groter tijdens de
menstruatie. Bij onbeschermde orale seks (pijpen
en beffen) is er maar een klein risico op
hepatitis B-overdracht. Hoewel het hepatitis
B-virus ook in speeksel voorkomt, raakt iemand
niet door tongzoenen besmet.
Bloed-bloedcontact Besmetting kan via besmet
bloed plaatsvinden. Bijvoorbeeld door het
gezamenlijk gebruiken van naalden en andere
attributen zoals rietjes voor drugsgebruik, het
gebruik van besmette instrumenten of toediening
van besmette bloedproducten in ziekenhuizen en
het zich per ongeluk prikken aan een besmette
naald door medisch personeel. Infectie komt ook
voor via niet hygiënische accupunctuur, tatoeage
en piercing of door het gemeenschappelijk
gebruik van scheermesjes en tandenborstels.
Tijdens de geboorte Als de moeder het
hepatitis B-virus in het bloed heeft, is de kans
groot dat zij het virus tijdens de zwangerschap
of bij de bevalling doorgeeft aan haar kind.
Overige vormen van overdracht
Overdracht
van het hepatitis B-virus komt ook voor tussen
gezinsleden in een gezamenlijk huishouden of
onder personen in een instelling. Deze vorm van
overdracht is mogelijk door gemeenschappelijk
gebruik van scheermesjes en tandenborstels en
wellicht ook door ongemerkt bloed-bloedcontact.
Ook kan iemand de infectie oplopen als hij
gebeten wordt door iemand met hepatitis B.
WAT ZIJN DE KLACHTEN ?
Meestal
verloopt een infectie met hepatitis B zonder
symptomen en dus onopgemerkt. Een minderheid van
de geïnfecteerden krijgt wél klachten. Veel
voorkomende klachten zijn vermoeidheid,
verhoging, spier- en gewrichtspijn,
lusteloosheid, misselijkheid, pijn in de
bovenbuik. Ook huidafwijkingen en
gewrichtsontstekingen komen voor. Deze klachten
worden in een aantal gevallen gevolgd door een
periode van geelzucht: het geel zien van het
oogwit en de huid, in combinatie met donkere
urine (als oude thee), en soms ook ontkleurde
ontlasting (stopverfkleurig). Klachten ontstaan
gemiddeld twee tot drie maanden na het moment
van de infectie. De klachten duren van enkele
weken tot maximaal zes maanden. Ook als alle
andere klachten al zijn verdwenen kan iemand nog
maandenlang moe blijven.
MOGELIJKE
GEVOLGEN VAN HEPATITIS B
Bij chronische
actieve hepatitis B veroorzaakt het hepatitis
B-virus een langdurige (chronische) ontsteking
in de lever. Deze chronische infectie kan op den
duur ernstige gevolgen hebben, omdat er
littekenweefsel in de lever ontstaat
(levercirrose). Bij levercirrose functioneert de
lever minder goed, waardoor er uiteenlopende
klachten kunnen ontstaan. Ook is er een verhoogd
risico op leverkanker.
BEHANDELING
Bij acute hepatitis B worden geen
geneesmiddelen gegeven. De ziekte gaat meestal
binnen een half jaar vanzelf weer over. Het
advies is om zoveel mogelijk rust te nemen. Het
gebruik van alcohol en voedingsmiddelen die
slecht worden verdragen (zoals vet en koffie)
wordt afgeraden. Bij de chronische hepatitis
B worden wel medicijnen voorgeschreven. Bij 40
procent van de geïnfecteerden wordt het virus
hierdoor geremd. In 10 procent van de gevallen
verdwijnt het virus uit het bloed.
VACCINATIE
In Nederland worden groepen
met een verhoogd risico op hepatitis B gratis
gevaccineerd. Dit zijn bijvoorbeeld prostituees,
druggebruikers en mannen die seks hebben met
mannen. Het vaccin dat hiervoor wordt gebruikt
is veilig en effectief. De vaccinatie bestaat
uit drie injecties waarbij de tweede een maand
na de eerste vaccinatie wordt gegeven en de
derde vijf maanden na de tweede vaccinatie.
Iemand die is gevaccineerd, is langdurig
beschermd tegen hepatitis B. Ook is het mogelijk
om antistoffen tegen hepatitis B toe te dienen
als iemand met het virus in aanraking is
geweest, zoals bij een prikaccident of na
onbeschermd seksueel contact met iemand die met
hepatitis B is geïnfecteerd. Dat is alleen
zinvol kort na de mogelijke infectie, liefst
binnen 24 uur (tot maximaal zeven dagen). Baby’s
van moeders met hepatitis B krijgen meteen na de
geboorte antistoffen toegediend. Vervolgens
krijgen ze tegelijk met de DKTP- prik een
volledige inenting tegen hepatitis B. Als bekend
is dat de vader drager is van het virus en de
moeder niet, wordt eveneens een volledige
vaccinatie van de baby aangeraden. Het toedienen
van antistoffen na de geboorte is dan niet
nodig.
ADVIEZEN TEN AANZIEN VAN
SEKSUELE PARTNER(S), GEZINSLEDEN EN HUISGENOTEN
Wanneer iemand weet dat hij of zij drager
is van het hepatitis B-virus wordt aangeraden de
vaste (seks)partner, gezinsleden en huisgenoten
tegen hepatitis B te vaccineren. Deze vaccinatie
wordt door de AWBZ vergoed en uitgevoerd door de
GGD.
OVERIGE VORMEN VAN VIRALE
HEPATITIS
Hepatitis A
Deze vorm van
hepatitis wordt veroorzaakt door het hepatitis
A-virus. Dit virus komt via de mond en het
maagdarmkanaal in de lever terecht en
veroorzaakt daar een ontsteking. De klachten van
een hepatitis A-infectie zijn dezelfde als bij
hepatitis B. Bij kinderen verloopt de infectie
meestal onopgemerkt. Hepatitis A geneest
spontaan binnen enkele weken, meestal zonder
problemen. Hepatitis A leidt niet tot
levercirrose of leverkanker. Hepatitis A is in
sommige gevallen seksueel overdraagbaar,
bijvoorbeeld door de anus te likken van een
geïnfecteerd persoon (‘rimmen’).
Hepatitis C Hepatitis C is de benaming voor
een leverontsteking door infectie met het
hepatitis C-virus. Overdracht gebeurt
voornamelijk via contact met besmet bloed,
bijvoorbeeld bij drugsgebruikers, die elkaars
attributen gebruiken, zoals rietjes of spuiten.
De laatste jaren wordt bij een bepaalde groep
geïnfecteerden seksuele overdracht van hepatitis
C steeds vaker gezien, namelijk bij
hiv-positieve homomannen. Het is nog niet
helemaal duidelijk hoe het virus tijdens het
seksuele contact precies wordt overgedragen. Dat
moet nog verder worden onderzocht. Een infectie
met Hepatitis C verloopt meestal onopgemerkt.
Soms geeft het klachten van vermoeidheid en
geelzucht. Zonder behandeling wordt de infectie
bij het grootste deel van de geïnfecteerden
chronisch. Dit kan uiteindelijk leiden tot
complicaties, zoals levercirrose en leverkanker
(zoals bij hepatitis B).
PARTNERWAARSCHUWING
Bij acute hepatitis
B is het belangrijk dat seksuele partners op de
hoogte worden gebracht en zich ook laten testen.
Dit geldt voor alle partners uit de zes maanden
voorafgaande aan de diagnose. Bij chronisch
dragerschap kan die periode langer zijn. Ook
anderen uit de leefomgeving die mogelijk risico
hebben gelopen, zoals huisgenoten of personen
met wie drugsattributen gedeeld zijn, moeten
worden getest.
|