|
STAPHYLOCOCCAL SCALDED SKIN SYNDROME (SSSS) |
 |
WAT IS HET STAPHYLOCOCCAL
SCALDED SKIN SYNDROME ?
Het
staphylococcal scalded skin syndroom, afgekort
als SSSS is een
ernstige huidinfectie veroorzaakt door de
bacterie Staphylococcus aureus, waarbij
de huid op grote delen van het lichaam los kan
laten. Er ontstaan oppervlakkige blaren, het
beeld lijkt een beetje op de blaren die kunnen
ontstaan na een heetwater verbranding. Daar komt
ook de naam scalded skin vandaan. Scalded is het
Engelse woord voor verbrand.
HOE ZIET HET STAPHYLOCOCCAL
SCALDED SKIN SYNDROOM ER UIT ?
SSSS is een infectie die meestal jongere
kinderen treft, van pasgeborenen tot een jaar of
vijf oud. Boven de vijf jaar komt het weinig
voor. Bij volwassenen en bejaarden kan het
voorkomen als de afweer niet goed is, maar dat
is erg zeldzaam. Bij kinderen begint het meestal
met roodheid en soms ook korstjes en blaasjes
rond de mond en rond de ogen. Daarna verspreid
de roodheid zich over de rest van het lichaam,
de romp, armen en benen, en in de
lichaamsplooien (oksels en liezen). De kinderen
kunnen grieperig of hangerig zijn en lichte
koorts hebben. Vervolgens wordt de huid pijnlijk
en begint los te laten. Er ontstaan grote,
slappe en oppervlakkige blaren. Daar waar de
blaren kapotgaan ontstaan oppervlakkige wonden
met een rode kleur, deze gebieden lekken ook
vocht. De slijmvliezen doen niet mee.
 |
 |
| SSSS |
SSSS |
HOE ONTSTAAT STAPHYLOCOCCAL SCALDED
SKIN SYNDROOM ?
De bacterie die
SSSS veroorzaakt, de stafylokok (Staphylococcus
aureus) produceert een gifstof (toxine).
Dit toxine verspreid zich via de bloedbaan door
het lichaam en veroorzaakt op afstand blaren.
Men heeft ontdekt dat het toxine dat de blaren
veroorzaakt een enzym is dat de verbinding
tussen huidcellen kapot maakt. De huidcellen
zitten vervolgens niet meer goed aan elkaar vast
waardoor er blaren ontstaan. Niet alle
stafylokokken maken dit toxine aan, sommige
varianten doen het. Vooral kleine kinderen
krijgen SSSS, omdat ze nog niet zo goed het
toxine kunnen afbreken en via de nieren kunnen
verwijderen uit het lichaam. Het toxine is
alleen schadelijk voor de huid, het heeft geen
effect op inwendige organen.
De
stafylokok is een huidbacterie die heel veel
voorkomt. Het is eigenlijk een normale bewoner
van de huid, al vanaf de geboorte. De meeste
mensen hebben stafylokokken op de huid zonder dat
die klachten veroorzaken. De stafylokokkken kunnen
zich ook nestelen in de neus (neusdragerschap)
en in de bilspleet. De stafylokok is dezelfde
bacterie die ook krentenbaard (impetigo)
veroorzaakt, een infectie met gelige korstjes
rond de mond of op het lichaam. Ook bij impetigo
kan blaarvorming ontstaan.
Een infectie
met stafylokokken kan ontstaan door contact met
iemand anders die een actieve infectie heeft.
Vaak gebeurt dat op school via spelen met andere
kindjes die een krentenbaard hebben. Het kan ook
worden opgelopen door contact met volwassenen
die stafylokokken in de neus hebben, of die een
steenpuist hebben. Een infectie kan ook ontstaan
door besmetting met de eigen stafylokokken die
op de huid leven. Dit gebeurt vooral als de huid
of het slijmvlies ergens beschadigd is, waardoor
de stafylokokken kunnen binnendringen.
Slijmvliezen kunnen worden beschadigd door een
verkoudheid (een virusinfectie). Daarom ziet men
een SSSS vaak bij kinderen die net een
verkoudheid hebben doorgemaakt. De huid kan
beschadigd worden door verwondingen, maar ook
door eczeem. Bij eczeem is de huid schilferend
en niet stevig gesloten en kunnen bacteriën
makkelijk binnendringen.
HOE WORDT DE DIAGNOSE GESTELD ?
De diagnose wordt gesteld op het klinisch
beeld, op hoe het er uit ziet. De combinatie van
oppervlakkige slappe blaren en korstjes rond de
mond, bij een jong kind, is voldoende om er aan
te denken. Er zijn ook andere huidbeelden die er
op kunnen lijken, zoals
overgevoeligheidsreacties met blaarvorming.
Eventueel kan een stukje losse huid door de
patholoog worden bekeken, dit levert snel de
uitslag op. Soms is het nodig om een huidbiopt
af te nemen om andere blaarziekten uit te
sluiten.
Het is gebruikelijk om ook
kweken af te nemen van de neus, de keel, de
ogen, de oren en de bilspleet, de huid rond de
anus. Het heeft geen zin om kweken af te nemen
van de blaren, want daar zitten de bacteriën
niet. De bacteriën zitten meestal in de keel of
rond de mond of rond de anus, en ze veroorzaken
op afstand blaren via de toxinen die ze
verspreiden. De kweken duren een paar dagen. Er
wordt niet gewacht op de uitslag maar meteen
behandeld met antibiotica. Toch zijn de kweken
nuttig, om aan te tonen dat de stafylokokken er
zijn, maar ook om te kijken of ze wel gevoelig
zijn voor de antibiotica die zijn gestart. Bij
hoge koorts worden ook bloedkweken afgenomen.
HOE
WORDT STAPHYLOCOCCAL SCALDED SKIN SYNDROOM
BEHANDELD ?
Meestal is het nodig
om opgenomen te worden in het ziekenhuis en per
infuus antibiotica toe te dienen. Het gaat vaak
om jonge kinderen, soms om pasgeborenen, en het
moet zeker zijn dat de antibiotica goed worden
opgenomen. Daarnaast kan met het infuus ook het
vochtverlies via de blaren worden aangevuld. Na
het starten van antibiotica gaat het vaak snel
goed, al aan het eind van de tweede dag kan men
zien dat er geen nieuwe blaren bijkomen en dat
het goed gaat met het kind. Een enkele keer kan
het voorkomen dat de bacteriën niet gevoelig
zijn voor de gegeven antibiotica. Dan gaat het
niet snel beter en moet een ander type
antibiotica worden gegeven.
HOE IS DE PROGNOSE ?
Als er bij
een jong kind blaren ontstaan moet u snel naar
het ziekenhuis, naar een dermatoloog. De
dermatoloog kan de diagnose snel stellen, waarna
direct de behandeling kan worden gestart. De
opname in het ziekenhuis, het inbrengen van het
infuus en het uitrekenen van de juiste
hoeveelheden antibiotica wordt geregeld door de
kinderarts en kan vaak ook op dezelfde dag. Met
al deze maatregelen gaat het snel weer goed. De
blaren zijn oppervlakkig en genezen in enkele
dagen zonder littekens achter te laten. Na een
doorgemaakte infectie zal het niet nog een keer
gebeuren, er wordt weerstand opgebouwd tegen de
bacterie.
|
