|
VERSTOPTE TALGKLIER (ATHEROOM CYSTE) |
 |
WAT IS EEN VERSTOPTE TALGKLIER (ATHEROOM
CYSTE) ?
Met verstopte talgklier wordt
bedoeld een bult ergens op de huid die is
ontstaan doordat er een haarzakje met een
bijbehorend talgkliertje verstopt is geraakt. Er
ontstaat dan een zakje onder de huid gevuld met
rommel die er niet uitkan. Dit zakje (ook wel
cyste genoemd) wordt langzaam steeds groter. Dit
soort talgkliercysten komen heel vaak voor. Ze
zijn onschuldig, maar ze kunnen wel heel groot
worden en klachten veroorzaken.
De
medische naam voor zo'n talgkliercyste is
atheroomcyste, of
epidermale cyste of
epidermoid
cyste.
 |
 |
|
talgklier (atheroom)cyste |
talgklier (atheroom)cyste |
HOE ONTSTAAT EEN ATHEROOMCYSTE (TALGKLIER CYSTE)
?
Een atheroomcyste ontstaat meestal
vanuit een haarzakje waarvan de uitvoergang, het
puntje waar de haar door naar buiten steekt,
verstopt is geraakt. Bijvoorbeeld door een
ontsteking (puistje) of door een beschadiging
van de huid. Op een haarzakje komt ook altijd
een talgkliertje uit. Dit talgkliertje maakt
talg aan, een soort vet dat de huid smeert. De
talg kan er niet uit en hoopt zich op. De
binnenkant van het haarzakje is rondom bekleed
met huidcellen. Huidcellen delen zich, sterven
na verloop van tijd af. Ze gaan dan over in een
huidschilfertje dat losraakt. Maar als de
afvoergang van het haarzakje verstopt zit, dan
kunnen deze huidschilfers er ook niet uit. Er
ontstaat dan binnen in het verstopte haarzakje
steeds meer huidschilfers en talg. Het zakje
wordt groter en groter. Het gaat niet zo snel
kapot omdat de wand stevig is. Zo ontstaat er
een cyste. Naast talg en huidschilfers
kunnen er ook nog bacteriën in zitten, en pus
als het ontstoken raakt.
Eigenlijk is talgkliercyste of atheroomcyste
(atheroom = talg) niet de goede naam, omdat er
vooral huidschilfers in zitten, en niet zoveel
talg. De officiële medische term is
epidermoidcyste of epidermale cyste, en als de
cysten op het behaarde hoofd zitten worden ze
ook wel pilaire cysten (pilar cysts) of
trichilemmale cysten genoemd. Toch wordt de term
verstopte talgklier of atheroomcyste het meest
gebruikt. De Engelse termen zijn epidermoid cyst
of sebaceous cyst.
WAT ZIJN
DE VERSCHIJNSELEN ?
De talgkliercyste
ziet er uit als een ronde zwelling, waarvan een
deel onder de huid zit. In het midden daarvan is
soms nog een puntje te zien, het gaatje van het
oorspronkelijke haarzakje. De cysten kunnen heel
groot worden, soms wel meer dan 5 cm groot. Het
kan er 1 zijn maar ook meerdere. Ze kunnen op
het hele lichaam voorkomen, overal waar haren
zitten, zelfs op de balzak (scrotum). Maar ze
zitten het meest in het gezicht, op het behaarde
hoofd, in de nek of op de romp. De cysten
ontstaan vooral rond de 30-40 jaar, en komen
circa 2x vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
Meestal veroorzaken de cysten geen klachten.
Maar als ze heel groot worden kunnen ze wel pijn
veroorzaken, of cosmetisch storend zijn. Ook kan
een talgkliercyste ontstoken raken doordat er
bacteriën in komen. Als ze open gaan, uit zich
zelf of door er een sneetje in te zetten dan
komt er een grote hoeveelheid talg en schilfers
uit, een kaasachtige smurrie, en dat kan heel
vies ruiken.
HOE WORDEN ATHEROOMCYSTEN (TALGKLIERCYSTEN)
BEHANDELD ?
Kleine cysten die geen
klachten geven hoeven niet behandeld te worden.
Cysten die erg groot zijn, of cosmetisch
storend, of ontstoken kunnen met een kleine operatie
onder lokale verdoving worden verwijderd. Hiervoor
wordt eerst wat verdovingsmiddel (lidocaïne)
ingespoten in de huid rondom de verstopte opening.
Daarna wordt er een snee in gezet, of een rond
gaatje in gemaakt, of er wordt een smal ovaaltje
huid verwijderd. Hierna komt er soms al een hele
boel talg en andere rommel uit. Grote cysten worden
eerst geopend en leeg gedrukt, kleine cysten blijven
soms heel tijdens het verwijderen en komen er als
een klein rond bolletje uit.
De arts probeert wel
altijd de hele cyste te verwijderen. Als er een
stukje van de wand van de cyste achterblijft
onder de huid dan kan daar later soms weer een
nieuwe cyste uit ontstaan. Het kan lastig zijn
om de cystewand er in zijn geheel uit te
krijgen, vooral als de cyste al eerder ontstoken
is geweest. Na de ingreep kan het wondje worden
opengelaten, of met enkele hechtingen een beetje
bij elkaar getrokken worden. Er kan een klein
littekentje achterblijven van het sneetje. Ook
kan er na de ingreep een wondinfectie ontstaan.
Bij ernstig ontstoken atheroomcysten wordt
ook wel eens een antibiotica kuur gegeven. Als
er veel pus in zit kan er een sneetje in worden
gegeven om de cyste te ontlasten. Dit verlicht
de pijn. Later, als het rustiger is kan men dan
alsnog met een operatie proberen het zakje er
helemaal uit te krijgen.
WAT ZIJN
DE VOORUITZICHTEN ?
Als het gelukt is om
de cyste er helemaal uit te krijgen, komt hij
niet meer terug. Er kunnen natuurlijk wel weer
op andere plaatsen nieuwe cysten ontstaan.
|
