|
WATERPOKKEN (VARICELLA) |
 |
WAT ZIJN WATERPOKKEN ?
Waterpokken is
een infectieziekte die wordt veroorzaakt door
een virus. Het is één van de klassieke
kinderziekten. Bijna iedereen krijgt als kind
waterpokken, meestal in de winter of de vroege
lente. Eerst wordt het kind verkouden.
Vervolgens ontstaan over het hele lichaam
vlekjes en blaasjes, vaak ook in de mond, in het
haar en op de oogleden. De uitslag jeukt en kan
gepaard gaan met lichte koorts. De blaasjes
verdrogen tot korstjes. De korstjes zijn na tien
dagen verdwenen.
Het virus dat
waterpokken (medische naam: varicella)
veroorzaakt heet varicella zostervirus.
Ditzelfde virus kan op latere leeftijd ook
gordelroos (herpes zoster) veroorzaken. Het
varicella zoster virus behoort tot de herpes
virussen, en is familie van het herpes simplex
virus dat een koortslip kan veroorzaken.
HOE KUN JE WATERPOKKEN OPLOPEN ?
Het waterpokken virus wordt bij hoesten en
praten via druppeltjes in de lucht overgedragen.
Ook door contact met het vocht uit de blaasjes
kan het virus worden overgedragen. Daarna duurt
het twee tot drie weken voordat de vlekjes
ontstaan. De ziekte is heel besmettelijk, vanaf
één dag voordat de vlekjes zichtbaar worden
totdat de blaasjes zijn ingedroogd. Dit duurt
ongeveer tien dagen. In een gematigd klimaat
hebben vrijwel alle mensen (meer dan 95%) de
ziekte voor hun twaalfde verjaardag doorgemaakt.
In de (sub)tropen is dit maar vijftig procent.
In Nederland en België zijn het vooral kinderen
tussen 2 en 8 jaar oud die waterpokken krijgen.
WAT ZIJN DE VERSCHIJNSELEN ?
Voordat de vlekjes ontstaan is er meestal lichte
koorts en wat verkoudheidsverschijnselen. Na een
paar dagen verschijnen kleine rode plekjes, die
na ongeveer een dag overgaan in kleine met vocht
gevulde blaasjes op een rode ondergrond, overal
op het lichaam, vaak het eerst in de nek.
Kenmerkend zijn de blaasjes op het behaarde
hoofd. Het aantal kan variëren van minder dan
tien tot honderden. Na enkele dagen drogen de
blaasjes in en vormen zich korstjes. Deze
korstjes verdwijnen vanzelf, maar laten soms een
littekentje na. Na ongeveer een week zijn de
meeste blaasjes weer verdwenen; wat rest is een
enkel ondiep putje, vooral waar een bultje door
een bacterie geïnfecteerd is geraakt,
bijvoorbeeld als gevolg van openkrabben. Een
ander veel voorkomend verschijnsel is jeuk. Ook
kan een keelontsteking ontstaan en soms ook
lichte koorts. Kinderen zijn overigens meestal
niet echt ziek.
IS WATERPOKKEN
GEVAARLIJK ?
Gevaarlijk is de ziekte
alleen voor mensen die een slecht functionerend
immuunsysteem hebben, bijvoorbeeld doordat zij
geneesmiddelen tegen afstoting van een
niertransplantaat slikken. Besmetting treedt
meestal op via de luchtwegen. Kinderen die als
jonge baby waterpokken doormaken (tot 1 jaar)
hebben soms een lichte vorm, omdat zij nog
antistoffen van hun moeder meedragen. Ze maken
hierdoor echter zelf minder afweer tegen de
ziekte en kunnen hem dan later nog eens krijgen,
wederom in het algemeen niet hevig.
MOET JE UIT DE BUURT BLIJVEN VAN IEMAND MET
WATERPOKKEN ?
Het is niet nodig om
kinderen uit de buurt van een waterpokkenlijder
weg te houden. Het is namelijk vrijwel zeker dat
zij de ziekte eens zullen doormaken, en het is
beter de ziekte als kind op te lopen dan als
volwassene, want op volwassen leeftijd heb je er
meestal veel meer last van (veel zieker).
Daarnaast is het moeilijk om een besmetting te
voorkomen. Waterpokken is zeer besmettelijk, en
patiënten zijn al besmettelijk enkele dagen voor
de blaasjes zichtbaar worden.
Een
bijzonder risico lopen (hoog)zwangere vrouwen
die als kind geen waterpokken hebben gehad. Het
kind loopt dan het risico met waterpokken ter
wereld te komen, wat een groot risico voor de
baby met zich brengt. De kraamafdeling van een
ziekenhuis is derhalve een plek waar kinderen
met waterpokken beslist niet thuishoren. Ook
kinderafdelingen van ziekenhuizen weren kinderen
met actieve waterpokken liever om besmetting van
kinderen die ook al een andere ziekte hebben te
trachten te voorkomen. Verder kunnen mensen met
een verzwakt immuunsysteem (HIV, chemotherapie)
beter uit de buurt blijven van
waterpokkenlijders, ook als zij de ziekte als
kind al gehad hebben.
KUN JE
GEVACCINEERD WORDEN TEGEN WATERPOKKEN ?
Vaccinatie is mogelijk, maar wordt in Nederland
en in België niet routinematig gedaan. In andere
landen gebeurt het wel. Daar doet men het vooral
om de gevolgen van gordelroos op latere leeftijd
te beperken.
ADVIEZEN
Houd
de nagels schoon en kort en zorg dat uw kind
zich niet krabt. Door krabben wordt de jeuk
erger en kunnen infecties en littekens ontstaan.
Uw kind mag gewoon in bad of onder de douche.
Bij pijnlijke blaasjes in de mond kan een
waterijsje of koude drank de pijn tijdelijk
verzachten. Het kind kan wat hangerig zijn, maar
is meestal niet erg ziek. Als uw kind zich goed
voelt, mag het naar school of naar het
kinderdagverblijf. Kinderen hebben elkaar immers
vaak al besmet voordat de ziekte zichtbaar is.
Andere ouders of personeel maken soms wel
bezwaar.
BEHANDELING
Meestal is er geen behandeling nodig, het is een
kwestie van uitzieken. U kunt een koelende
vloeistof (lotio alba) op de vlekjes aanbrengen.
Daardoor vermindert de jeuk en drogen de
blaasjes sneller in. Lotio alba kunt u kopen bij
uw drogist of apotheek. Ook kan men
menthol-talkpoeder of mentholgel op de
waterpokken aanbrengen. Wanneer er sprake is van
een bacteriële infectie van de blaasjes kan een
desinfecterende crème of antibioticum crème
worden toegepast.
Wanneer ernstige
ziekteverschijnselen en/of hoge koorts ontstaan
kan het zijn dat het immuunsysteem van het
lichaam onvoldoende werkt of dat een complicatie
is opgetreden: het is dan belangrijk snel de
huisarts te consulteren. Bij een ernstig verloop
wordt soms gebruikgemaakt van antivirale
geneesmiddelen.
WAT ZIJN DE
VOORUITZICHTEN ?
Meestal is uw kind
binnen tien dagen genezen. Daarna is het tegen
de ziekte beschermd. Het lichaam heeft
antistoffen gevormd tegen het virus. Een tweede
keer waterpokken krijgen is zeer zeldzaam. Het
virus kan wel in het lichaam achterblijven en
jaren later plaatselijk een huiduitslag
veroorzaken. Dit noemt men gordelroos.
Noteer ergens dat uw kind waterpokken heeft
gehad en bewaar deze informatie goed: het kan
voor uw kind later belangrijk zijn om zeker te
weten of hij of zij de infectie daadwerkelijk
heeft gehad.
|
