Acitretine (Neotigason ®) capsule à 10 mg, capsule à 25
mg Bij uitgebreide en ernstige therapie-resistente vormen van
psoriasis (
plaquevorm
psoriasis,
psoriasis pustulosa generalisata,
pustulosis palmoplantaris),
ichthyosis
en ichthyosiforme dermatosen, keratinisatiestoornissen, etc.
Start met
0.3-0.5 mg/kg/dag (25 mg bij 75 kg), langzaam verhogen naar 0,5-0,8
mg/kg/dag (max 1 mg/kg/dag).
Controleer lab: voor aanvang acitretine,
na 1 maanden en daarna elke 3 maanden: Hb,
leuko’s, trombo’s, leverenzymen (ALAT, AF), kreatinine,
lipiden (cholesterol en triglyceriden, indien na 4 maanden goed niet verder
vervolgen), zwangerschapstest, bij botpijn röntgenfoto.
Voorlichting:
vrouwen moeten beseffen dat ze absoluut niet zwanger mogen worden en goede
anticonceptie moeten gebruiken tot 3 jaar na staken. De pil kan
onbetrouwbaar worden. Alcohol verergert de bijwerkingen. Bloed doneren mag
niet tot 3 jaar na staken.
Contra-indicaties: Ernstige nier-
of leverfunctiestoornissen, hepatitis, vrouwen in de vruchtbare leeftijd,
zwangerschap, lactatie, kinderwens, twijfel over anticonceptie, verboden
comedicatie, hypervitaminose A, excessief alcoholgebruik, bloeddonatie.
Relatieve contra-indicaties: alcoholgebruik, diabetes mellitus,
contactlenzen, kinderleeftijd, voorgeschiedenis van pancreatitis,
hyperlipidemie (met name hypertriglyceridemie), arteriosclerose.
Bijwerkingen: cheilitis, xerosis, neusbloedingen, conjunctivitis,
alopecia (reversibel), fotosensitiviteit, hyperlipidemie, spier-, gewrichts-
en botpijn, retinoïden dermatitis, gastro-intestinale klachten, hepatitis,
icterus, botveranderingen bij langdurig gebruik, idiopathische intracraniële
hypertensie, verminderd kleurenzien en nachtblindheid, huidafwijkingen
(granulomen, furunkels, bulleuze erupties, erytheem, jeuk (zelden branderig)
en dunner worden van de niet-aangetaste huid, schilferen van de huid op
handpalmen en voetzolen, abnormale nagelstructuur, paronychia, Candida
vaginitis), verergering van bestaande spinale hyperostose, nieuwe
hyperostose, calcificaties buiten het skelet (in weke delen), dunner worden
van botten, osteoporose en premature sluiting van de epifysairschijf,
misselijkheid, braken, hoofdpijn, slaperigheid, zweten, dorst, anorexie,
opvliegers.
Interacties: tetracycline (intracraniële hypertensie),
fenytoïne (plasmaproteïnen verschuiving), vitamine A preparaten (versterking
van retinoïden effect), methotrexaat (toename hepatotoxiciteit), OAC met
lage dosis progesteron (sub-50 pil) (onvoldoende anticonceptief effect),
lipidenverlagende middelen (verhoogd risico op myotoxiciteit), antifungale
imidazolen (toename hepatotoxiciteit), alcohol (bevordert omzetting in
etretinaat, meer toxiciteit).
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.
