Een amelanotisch melanoom is een melanoom variant die weinig of geen pigment heeft. Dit is bij circa 5% (2-8%) van de melanomen het geval. Een amelanotisch melanoom gedraagt zich het zelfde als een gewoon melanoom en moet op dezelfde manier worden behandeld (zie onder melanoma maligna). Het probleem is echter dat amelanotische melanomen later herkend worden door het gebrek aan pigment. Vaak wordt pas na histologisch onderzoek duidelijk dat het gaat om een melanoom. Meestal is er dan ook geen diagnostische excisie gedaan zoals bij verdenking op melanoom de voorkeur heeft, maar alleen een biopt. Dit is niet een groot probleem, alleen kan de patholoog van alleen een biopt niet betrouwbaar een uitspraak doen over de Breslow-dikte en andere kenmerken van de gehele laesie. Ondanks het delay bij de herkenning is de uiteindelijke prognose van het amelanotisch melanoom niet significant slechter dan van een gewoon melanoom (McClain 2012).

Klinisch beeld:
Rode (vaak), roze, huidkleurige, of lichtpaarse tumortjes, meestal aan de extremiteiten.



Therapie:
Excisie volgens het melanoomprotocol. Als een incompleet biopt is genomen waarop niet betrouwbaar het stadium kan worden bepaald dan is de volgende stap alsnog een diagnostische excisie van de gehele tumor met een marge van 2 mm. Daarna kan op grond van de PA van de gehele laesie worden besloten of re-excisie met 1 cm marge of met 2 cm marge nodig is en kan advies worden gegeven over een eventuele schildwachtklierprocedure. Als alternatief kan ook direct de tumor met 1 cm marge worden verwijderd, dit bespaart de patiënt in de meeste gevallen een derde ingreep. Het nadeel daarvan is dat achteraf kan blijken dat alsnog een re-excisie met een marge van 1 extra cm moet worden verricht, of dat het een stadium 1B of hoger was waarbij een schildwachtprocedure had kunnen worden aangeboden. Oncologisch gezien is het beter om eerst de krappe diagnostische excisie met marge van 2 mm te doen.







Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.