Antihistaminica worden bij kinderen voorgeschreven bij de volgende indicaties:
- atopisch eczeem
- allergische rhinitis en conjunctivitis
- urticaria
- voedselovergevoeligheid
- mastocytose

Hoewel er geen grote studies gedaan zijn, wordt aangenomen dat de moderne ‘niet’-sederende antihistaminica veilig zijn voor kinderen, omdat ze niet of nauwelijks de bloed-liquor barrière passeren. Voor de meeste indicaties hebben de niet-sederende antihistaminica daarom de voorkeur. Ook bij atopisch eczeem bij kinderen zijn er aanwijzingen dat niet-sederende antihistaminica effectief zijn: in de ETAC studie daalde het gebruik van lokale steroïden in de groep die cetirizine voorgeschreven kreeg. Bij atopisch eczeem worden desondanks de oudere sederende antihistaminica nog steeds toegepast, ook bij heel jonge kinderen, omdat de sederende bijwerking een gunstig effect kan hebben op de nachtrust en het krabgedrag. Deze sederende antihistaminica worden dan met name voor het slapen gaan voorgeschreven. Gebruik van sederende antihistaminica bij kinderen jonger dan één jaar is echter gecontra-indiceerd, omdat gebruik van promethazine en deptropine in verband is gebracht met het optreden van wiegendood (Sudden Infant Death Syndrome (SIDS)). Verder is voorzichtigheid geboden met de toediening ervan bij kinderen met slaapapneu in de anamnese, bij het voorkomen van SIDS in de familie, bij kinderen die minder gemakkelijk wakker worden en bij zieke of gedehydreerde kinderen.

Jonge kinderen zijn in het algemeen veel gevoeliger voor de toxische effecten van antihistaminica dan volwassenen. Bij klassieke antihistaminica kunnen ook in therapeutische doseringen reversibele dyskinesie en paradoxale excitatie (rusteloosheid, slapeloosheid, tremoren, euforie, nervositeit en verhoogde neiging tot convulsies) optreden. Bij ketotifen is agressief en overactief gedrag gemeld, vooral bij kinderen van twee à drie jaar. Ataxie, onrust, hallucinaties, stijging van de lichaamstemperatuur, krampen gevolgd door coma, mogelijk leidend tot de dood zijn de (parasympathische) verschijnselen van een intoxicatie.

Indien vanwege gestoorde nachtrust door jeuk alleen voor het slapen gaan antihistaminica worden gegeven, begin dan met ongeveer 1/3 tot de halve maximale dagdosis. Daarna zonodig geleidelijk ophogen. Opletten dat het kind 's ochtends niet moe of suf is. Niet meer geven dan de maximale dagdosis.

Sederende antihistaminica bij kinderen < 1 jaar
druppels / drank
R/ Zaditen (ketotifen) stroop (suikervrij) 0.2 mg/ml; 200 ml. Vanaf 6 maanden.
6 maanden tot 3 jaar 1-2 dd 2.5 ml (0.5 mg), maximaal 1 mg per dag

Sederende antihistaminica bij kinderen > 1 jaar
druppels / drank
R/ Promethazine (promethazinehydrochloride) stroop 1 mg/ml; flacon 300 ml, 1000 ml. Vanaf 1 jaar. Dosering: 2-4 dd 0,2 mg/kg lichaamsgewicht.
1-3 jaar (10-15 kg): 2-4 dd 2-3 ml
3-6 jaar (15-20 kg): 2-4 dd 3-4 ml
6-10 jaar (20-30 kg): 2-4 dd 4-6 ml
10-15 jaar (30-50 kg): 2-4 dd 6-10 ml
R/ Zaditen (ketotifen) stroop (suikervrij) 0.2 mg/ml; 200 ml. Vanaf 6 maanden.
6 maanden tot 3 jaar 1-2 dd 2.5 ml (0.5 mg), maximaal 1 mg per dag
3-5 jaar: 2 dd 2.5 ml (0.5 mg), maximaal 2 mg per dag
> 6 jaar: 2 dd 5 ml (1 mg), zonodig 2 dd 2 mg

tabletten
R/ Zaditen (ketotifen) tab 1 mg. Vanaf 6 maanden.
3-5 jaar: 2 dd ½ tab (0.5 mg), of 1 dd 1 tab à 1 mg, maximaal 2 mg per dag
> 6 jaar: 2 dd 1 mg, zonodig 2 dd 2 mg
R/ hydroxyzine tab 10 mg / 25 mg / 100 mg
6 jaar (20 kg): 40 mg per dag, b.v. 4 dd 10 mg
10 jaar (30 kg): 60 mg per dag, b.v. 3 dd 20 mg of 2 dd 25 mg
12 jaar (40 kg): 80 mg per dag, b.v. 4 dd 20 mg of 3 dd 25 mg. Maximaal 100 mg per dag.
> 12 jaar 1-4 dd 25 mg. Maximaal 100 mg per dag.
R/ Tavegyl (clemastine) tab 1 mg. Kinderen vanaf 1 jaar: 0.025 mg/kg lichaamsgewicht per dag in 2 giften.
6-12 jaar: 2 dd 0.5-1 mg tweemaal per dag
> 12 jaar: 2 dd 1 mg, max. 6 mg per dag

Niet-sederende antihistaminica bij kinderen < 1 jaar
druppels / drank
De nieuwere niet-sederende antihistaminica zijn niet bij grote groepen kleine kinderen onderzocht, en daarom zijn ze ook niet geregistreerd voor de leeftijdgroep onder 1 jaar. Aangenomen wordt dat Zyrtec (cetirizine) en Claritine (loratadine) bij kleine kinderen veilig zijn, omdat ze niet de bloed-hersen barrière passeren. Deze antihistaminica zijn ook veilig gebleken tijdens de zwangerschap: vele vrouwen werden zwanger terwijl ze deze niet-sederende antihistaminica gebruikten, schadelijke effecten op de vrucht zijn niet gerapporteerd (zie ook onder antihistaminica in de zwangerschap en antihistaminica tijdens lactatie). De nieuwe varianten levocetirizine en desloratadine zijn te kort op de markt om een uitspraak over te doen.

R/ Zyrtec (cetirizine) drank 1 mg/ml; 200 ml. Dosering: 1 dd 0.2 mg/kg tot 2 dd 0.25 mg/kg. Niet geregistreerd gebruik (verantwoordelijkheid arts).
2 mnd (5 kg): 1-2 dd 1 ml (1 mg)
6 mnd (7.5 kg): 1-2 dd 1.5 ml (1.5 mg)
12 mnd (10 kg): 1-2 dd 2 ml (2 mg)
R/ Claritine (loratadine) stroop 1 mg/ml; 60 ml. Dosering 1 dd 0.2 mg/kg. Niet geregistreerd gebruik (verantwoordelijkheid arts).
2 mnd (5 kg): 1 dd 1 ml (1 mg)
6 mnd (7.5 kg): 1 dd 1.5 ml (1.5 mg)
12 mnd (10 kg): 1 dd 2 ml (2 mg)

Niet-sederende antihistaminica bij kinderen > 1 jaar
druppels / drank
R/ Zyrtec (cetirizine) drank 1 mg/ml; 200 ml. Vanaf 2 jaar. Over de veiligheid bij jongere kinderen worden geen uitspraken gedaan.
2-6 jaar: 2 dd 2.5 ml (1.25 mg)
6-12 jaar < 30 kg: 1 dd 5 ml (2.5 mg)
6-12 jaar > 30 kg: 1 dd 10 ml (5 mg) of 2 dd 5 ml (2.5 mg)
R/ Claritine (loratadine) stroop 1 mg/ml; 60 ml / 120 ml. Vanaf 2 jaar. Over de veiligheid bij jongere kinderen worden geen uitspraken gedaan.
2-12 jaar < 30 kg: 1 dd 5 ml (5 mg)
2-12 jaar > 30 kg: 1 dd 10 ml (10 mg)
> 12 jaar: 1 dd 10 ml (10 mg)
R/ Xyzal (levocetirizine) drank 0.5 mg/ml; 200 ml. Vanaf 2 jaar. Over de veiligheid bij jongere kinderen worden geen uitspraken gedaan.
2-6 jaar: 2 dd 2.5 ml (1.25 mg)
> 6 jaar: 1 dd 10 ml (5 mg)
R/ Aerius (desloratadine) stroop 0.5 mg/ml; 60 ml, 150 ml. Vanaf 1 jaar. Over de veiligheid bij jongere kinderen worden geen uitspraken gedaan.
1-5 jaar: 2 dd 2.5 ml (1.25 mg) stroop
6-11 jaar: 1 dd 5 ml (2.5 mg) stroop
> 12 jaar 1 dd 10 ml (5 mg) stroop of 1 dd 5 mg tablet

tabletten
R/ Zyrtec (cetirizine) tab 10 mg. Vanaf 6 jaar.
6-12 jaar < 30 kg: 1 dd ½ tab (5 mg)
6-12 jaar > 30 kg: 1 dd 10 mg
R/ Xyzal (levocetirizine) tab 5 mg. Vanaf 6 jaar.
> 6 jaar: 1 dd 5 mg
R/ Claritine (loratadine) tab 10 mg. Vanaf 2 jaar. Over de veiligheid bij jongere kinderen worden geen uitspraken gedaan.
2-12 jaar < 30 kg: 1 dd ½ tab (5 mg)
2-12 jaar > 30 kg: 1 dd 10 mg
> 12 jaar: 1 dd 10 mg
R/ Aerius (desloratadine) tablet, omhuld 5 mg. Vanaf 12 jaar (niet deelbare tablet).
> 12 jaar 1 dd 5 mg tablet
R/ Telfast (fexofenadine) tablet 120 mg / 180 mg; tablet junior 30 mg. Vanaf 6 jaar. Jongere leeftijdsgroep is niet onderzocht.
6-12 jaar: 2 dd 30 mg
> 12 jaar: 1 dd 120 of 180 mg




Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.