Het Buruli ulcus is een ulcererende huidinfectie veroorzaakt door Mycobacterium ulcerans. In Nederland wordt het af en toe gezien als importziekte. In de Tropen is het een groter probleem, oorzaak van chronische ulcera aan benen en armen, littekenvorming, en invaliditeit. Het komt vooral voor in Afrika, Zuid-Amerika, Azië en West-Pacific, en treft vooral kinderen onder de 15 jaar. De meeste Buruli ulcera worden opgelopen in West en Centraal Afrika, vooral Benin, Kameroen, Ivoorkust, Congo en Ghana. Het is niet bekend hoe de infectie met de Mycobacterie M. ulcerans wordt overgedragen.



Klinisch beeld:
Het begint met een pijnloze zwelling (nodus of plaque). Soms met een diffuse zwelling van heel gebied (been, arm of gelaat). De bacterie produceert een immunosuppressief toxine (mycolacton toxine) waardoor ontstekingsverschijnselen zoals roodheid, pijn en koorts worden gedempt. Na circa 4 weken begint de nodus of plaque te ulcereren. Er ontstaat een langzaam groter wordend ulcus, vaak met ondermijnde wondranden. Soms diep, botten en pezen kunnen beschadigd worden, osteomyelitis komt voor.



DD: furunkel, persistant insectbite, andere Tropische ulcera, bacterieel (S. aureus, S. pyogenes, Corynebacterium, cutane TBC), ulcus phagedenicum, onchocerciasis, Leishmaniasis, yaws, Haemophilus ducrey, pyoderma gangrenosum, lymfoom, veneus, arterieel, diabetes, sikkelcel-ulcus, lepra, lymfklieren, diepe mycose, erysipelas.

Diagnostiek:
De diagnose Buruli ulcus kan in endemische gebieden door ervaren personen worden gesteld op het klinisch beeld. In Nederland zal aanvullend onderzoek worden verricht. Het meest gevoelig is detectie van M. ulcerans met een PCR (polymerase chain reaction). Andere opties zijn aantonen in een biopt, directe microscopie van de ulcusbodem, of kweken.



Therapie:
R/ rifampicine 1 dd 10 mg/kg + streptomycine 1 dd 15 mg/kg gedurende 8 weken, of:
R/ rifampicine 1 dd 10 mg/kg + claritromycine 2 dd 7.5 mg/kg gedurende 8 weken.
Bij zwangeren geen streptomycine maar rifampicine + claritromycine of rifampicine + moxifloxacine 1 dd 400 mg.
Daarnaast wondverzorging. Excisie van het gehele ulcus gevolgd door een huidtranspantatie wordt genoemd als behandelmogelijkheid voor kleinere ulcera. Verder zorgen voor een goede voedingstoestand van de patiënt, andere problemen zoals HIV uitsluiten.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.