De belangrijkste codering systemen voor medische diagnosen zijn de ICD-10 (International Classification of Disease) van de WHO, en de SNOMED classificatie (Systematized Nomenclature of Medicine). Er wordt gewerkt aan de ICD-11. De huidige Nederlandse dermatologie diagnoselijst is gebaseerd op de ICD10.

ICD-10
De ICD-10 (International Classification of Disease versie 10) is wereldwijd het meest gebruikte systeem. Het is ontwikkeld en wordt bijgehouden door de World Health Organization (WHO). Het bestaat uit een letter en een nummer, bijvoorbeeld D23.9. Codes met en zonder punt worden gebruikt. Het systeem is oorspronkelijk bedoeld om ziekten onder te brengen in categorieën, om per categorie te kunnen rapporteren over morbiditeit en mortaliteit. Maar het wordt ook in veel landen waaronder Nederland gebruikt voor de facturering van zorgkosten. De vorige versie ICD-9 is begonnen in 1977 en werd nog gebruikt tot in 2015. De ICD-10 is opgestart in 1990. Sinds 2019 wordt er gewerkt aan de ICD-11, die een geheel andere opzet heeft; dit project zal nog jaren gaan duren. De ICD-10 heeft een enkelvoudige hierarchische structuur en bevat circa 155.000 verschillende ziektebeelden. Niet alle huidziekten zijn terug te vinden in de ICD-10, vooral de zeldzame diagnosen niet. Het systeem is ook niet bedoeld om alle diagnosen te bevatten. De SNOMED classificatie (zie onder) probeert dat wel. In sommige landen worden nog ICD10 codes met subnummers gehanteerd om diagnosen die onder een bepaalde code vallen te rubriceren, bijvoorbeeld D23.91, D23.92, etcetera. Maar die coderingen verschillen per land en dit wordt niet ondersteund door de WHO. Sommige relatief recent ontdekte ziekten zoals de auto-inflammatoire aandoeningen komen niet voor in de officiële WHO versie van de ICD-10, maar wel in de Amerikaanse versie van de ICD10, en in de ICD11.

In Nederland circuleert een landelijke diagnosecodelijst die door ambtenaren van VWS is gemaakt en die diagnosen vertaalt naar een ICD10 code en een DBC groep (bijvoorbeeld 01 acneïforme dermatosen). Deze lijst, die automatisch wordt ingeladen in de ziekenhuis systemen, is niet perfect, er staan fouten in zoals verkeerd uit het Engels vertaalde diagnosen en niet de goede bijbehorende ICD-10 code. Ook staan er veel verkeerde of niet meer bestaande SNOMED codes in, en de vertaling van ICD-10 code naar DBC code is soms onlogisch of duidelijk fout. Op huidziekten.nl staat een gecorrigeerde diagnoselijst (PDF bestand) en ook het onderliggende Excel bestand, met de juiste ICD-10 codes en een koppeling naar de bijbehorende SNOMED term en SNOMED code. Ook de zeldzame dermatosen zijn of worden aan deze lijst toegevoegd. Op dit moment bevat de nieuwe diagnoselijst 3540 verschillende diagnosen, maar de lijst is zeker nog niet compleet en er komen bijna wekelijks nieuwe diagnosen bij. De DBC codes in deze lijst zijn niet gecorrigeerd, want dat heeft geen zin, omdat deze codes door de overheid en de zorgverzekeraars worden vastgesteld. Circa 20% van alle diagnosen valt onder de DBC diagnose groep 27 (Diagnose niet nader omschreven); dit zijn vooral de zeldzame diagnosen.

ICD-10 website: https://icd.who.int/browse10/
ICD-11 website: https://icd.who.int/browse11/
ICD-11 beta-versie: https://icd.who.int/dev11/l-m/en
ICD-11 family of international classification: https://icd.who.int/browse/2024-01/foundation/en


SNOMED
Het SNOMED diagnosesysteem (Systematized Nomenclature of Medicine) is wereldwijd het meest gebruikte systeem voor de correcte naamgeving aan ziekten (nomenclatuur). De huidige versie, SNOMED Clinical Terms (SNOMED CT), bevat circa 311.000 unieke diagnosen, met een uniek code nummer. SNOMED probeert wel alle diagnosen te bevatten, in tegenstelling tot de ICD-10 waarin meerdere verschillende diagnosen onder dezelfde code worden gegroepeerd. Het SNOMED systeem heeft een meervoudige hierarchische opbouw: dat houdt in dat bijvoorbeeld de diagnose ‘Diffuse palmoplantar keratoderma of Thost-Unna’ te vinden is onder ‘Disorder of foot’, ‘Disorder of hand’, ‘Disorder of skin of lower limb’, ‘Disorder of skin of upper limb’, en onder ‘Hereditary diffuse palmoplantar keratoderma’. Het SNOMED systeem is te vinden op een website van de Engelse National Health Service (NHS) onder de naam snomed browser. De SNOMED browser heeft een zoekfunctie en vermeldt ook synoniemen (zie screenshot hieronder). De vorige versie bevatte ook een koppeling naar ICD10 codes, maar deze versie is offline gehaald.

NHS SMOMED webbrowser: https://termbrowser.nhs.uk




NCI Metathesaurus
NCI Metathesaurus is een zeer uitgebreide Amerikaanse diagnose thesaurus die verschillende andere bronnen combineert, waaronder SNOMED, the National Library of Medicine's UMLS Metathesaurus, en OMIM. NCI Metathesaurus bevat circa 3.600.000 biomedische concepten (8.000.000 trefwoorden) inclusief synoniemen, voorkeursterm, definitie, uit meer dan 100 verschillende bronnen. Een begrip als Futcher line, bijvoorbeeld, is niet te vinden in de ICD-10 of in SNOMED, maar wel in de NCI Metathesaurus.

NCI Metathesaurus website: https://ncimeta.nci.nih.gov/ncimbrowser




Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.