Disseminate and recurrent infundibular folliculitis
(
DRIF) is een folliculair gerangschikte aandoening
bestaande uit huidkleurige papeltjes, vaak jeukend. Het is een monomorf beeld,
met weinig ontstekingsverschijnselen. Alle follikels zijn aangedaan. Het kan
in korte tijd ontstaan. Voorkeurslokalisaties zijn de romp (rug en borst) en
de armen. Het komt vooral voor bij jonge patiënten met een donkere huidskleur,
maar ook bij blanke huid is het beschreven. Mannen hebben het vaker dan vrouwen.
Het lijkt erg op folliculair eczeem en op keratosis pilaris. Het is zeldzaam,
maar het is ook mogelijk dat het vaak over het hoofd wordt gezien of beschouwd
wordt als keratosis pilaris. Het zou worden uitgelokt door warm en vochtig weer,
of heet douchen, en verkoeling helpt.
Misschien is het niet een aparte
entiteit, maar de klinische presentatie is wel bijzonder en karakteristiek.
Het is voor het eerst beschreven door Hitch en Lund in 1968. Zij beschreven
een perifolliculaire papuleuze eruptie, met histologisch een perifolliculair
lymfocytair infiltraat en oedeem rond het infundibulair deel van de haarfollikel.
De oorzaak is onbekend. Atopie is genoemd maar niet consistent. Er worden geen
gisten of bijzondere micro-organismen gevonden in kweken of biopten. Het is
moeilijk te behandelen, lokale steroïden, antibiotica, antimycotica, tetracyclinen,
keratolytica, en lokale en systemische retinoïden doen niet veel. In case reports
wordt af en toe toch een succes beschreven van lokale corticosteroïden, tretinoïne
crème, isotretinoïne oraal en PUVA therapie.
DD:-
keratosis
pilaris (zns, bij atopie, bij
ulerythema ophriogenes, bij
ichthyosis)
-
lichen spinulosis
- folliculair eczeem
-
lichen planopilaris
van de romp (zeldzaam)
-
lichen nitidus
(niet folliculair)
-
Pityrosporum
folliculitis-
PRP (pityriasis
rubra pilaris)-
ziekte van Darier
-
juxtaclavicular beaded
lines-
miliaria-
folliculitis nnoKeratosis pilaris
zit vooral op de bovenarmen lateraal, en op de romp en is geassocieerd met atopie.
Bij lichen spinulosis zijn er sterk geprononceerde ('noot en muskaat rasp')
hyperkeratotische folliculaire papels, vaak pleksgewijs gegroepeerd, op de knieën,
strekzijde armen, romp, billen, dijen. Folliculair eczeem is een variant van
atopisch eczeem, waarbij er vaak ook keratosis pilaris is, maar ook eczeem laesies
(erytheem, schilfering, lichenificatie, krabeffecten) perifolliculair. Folliculair
eczeem (en keratosis pilaris) wordt vooral gezien bij personen met een donkere
huid; het is niet bekend waarom bij deze bevolkingsgroep het rond de follikels
concentreert. Lichen nitidus zijn iets grotere papeltjes en niet-folliculair.
Bij Pityrosporum folliculitis zijn er minuscule pusteltjes waaruit een diff-quick
preparaat kan worden gemaakt. Bij PRP is er rond elke haartje een hyperkeratotische
schilfering. Bij Darier is er een roodbruinige kleur. Juxtaclavicular beaded
lines zitten alleen in de hals.
Diagnostiek:Eventueel
een biopt. Indien er een folliculair pusteltje lijkt te zijn, hier een diff-quick
preparaat van maken of een kweek afnemen.
Therapie:
R/ Tretinoïne crème 0.02% FNA (0.2 mg/g) of tretinoïne crème 0.05% FNA (0.5
mg/g) (Cremor tretinoini FNA).
R/ lokale corticosteroïden klasse III-IV.
R/ isotretinoïne.
R/ PUVA therapie.
R/ keratolytica (Calmurid, ureumzalf).
R/ tetracyclinen (doxycycline, minocycline, tetracycline).
R/ mentholcrèmes en andere lokale antipruriginosa.
Referenties
1. |
Hitch JM, Lund HZ: Disseminate and recurrent
infundibulofolliculitis: Report of a case. Arch Dermatol 1968;97:432-435. |
2. |
Thew MA, Wood MG: Disseminate and recurrent
infundibulofolliculitis: Report of a second case. Arch Dermatol
1969;100:728-733. |
3. |
Wolf M, Tolmach J. Disseminate and recurrent
infundibulofolliculitis. Arch Dermatol 1971;103:552-553. |
4. |
Hitch JM, Lund HZ. Disseminate and recurrent
infundibulo-folliculitis. Arch Dermatol 1972;105:580-583. |
5. |
Owen WR, Wood C: Disseminate and recurrent
infundibulofolliculitis. Arch Dermatol 1979;115:174-175. |
6. |
Barriere H, Litoux P, Bureau B, Stalder JF.
Infundibulofolliculite disseminee et recidivante (Hitch et Lund).
Ann Dermatol Venereol 1980;107(4):299-302. |
7. |
Ravikumar BC, Balachandran C, Shenoi SD,
Sabitha L, Ramnarayan K: Disseminate and recurrent infundibulofolliculitis:
response to psoralen plus UVA therapy. Int J Dermatol 1999;38:75-76. |
8. |
Calka O, Metin A, Ozen S: A case of disseminated
and recurrent infundibulofolliculitis responsive to treatment with
systemic isotretinoin. J Dermatol 2002;29:431-434. |
9. |
Aroni K, Grapsa A, Agapitos E: Disseminate
and recurrent infundibulofolliculitis: response to isotretinoin.
J Drugs Dermatol 2004;3(4):434-435. |
10. |
Hinds GA, Heald PW: A case of disseminate
and recurrent infundibulofolliculitis responsive to treatment with
topical steroids. Dermatol Online J 2008;14:11. |
11. |
Srinivasa S, Vijayashankar M. Succesful treatment
of infundibulofolliculitis with topical tretinoin. Report of a case.
Our Dermatol Online 2012;3(3):212-214. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.