Eczema nummulare (synoniemen:
nummulair
eczeem, discoid eczema, microbial eczema, nummular neurodermatitis,
Sulzberger-Garbe syndroom)
is een variant van eczeem waarbij enkele of multipele ronde of ovale, jeukende
eczeemplekken verschijnen op het lichaam. De naam is afgeleid van het latijnse
nummus (munt), en betekent muntgrote plekken. Het is niet precies duidelijk
wat dit voor een eczeem is en waar het door veroorzaakt wordt. Het komt op elke
leeftijd voor, maar vooral rond de 60 en heeft dan een chronischrecidiverend
beloop. Bij kleine kinderen (0-4 jaar) komt ook nummulair eczeem voor (vooral
op de romp), dit is in de meeste gevallen een nummulaire variant van atopisch
eczeem. Het nummulair eczeem op oudere leeftijd is niet gekoppeld aan een atopische
constitutie, komt ook bij niet-atopici voor.
Klinisch beeld:
Muntgrote (1-4 cm) ronde of ovale erythematosquameuze jeukende laesies, kan
op het hele lichaam zitten, lichte voorkeur voor de benen, maar ook op de buik,
armen, handen, voeten. Vaak hebben patiënten ook een droge huid. Begint soms
als een groepje kleine eczeempapeltjes of vesikels die langzaam uitbreiden tot
annulaire laesies of conflueren tot grotere plaques. Soms met gelige crustae,
superinfectie met S. aureus komt voor (dd: impetigo). Kan hyperpigmentatie of
hypopigmentatie veroorzaken.
![Nummulair eczeem (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nummulair eczeem](../../../afbeeldingen/eczema-nummulare-1z.jpg) |
![Nummulair eczeem (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nummulair eczeem](../../../afbeeldingen/eczema-nummulare-2z.jpg) |
![Nummulair eczeem (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nummulair eczeem](../../../afbeeldingen/eczema-nummulare-3z.jpg) |
nummulair
eczeem |
nummulair
eczeem |
nummulair
eczeem |
![Nummulair eczeem (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nummulair eczeem](../../../afbeeldingen/eczema-nummulare-4z.jpg) |
![Nummulair eczeem (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nummulair eczeem](../../../afbeeldingen/eczema-nummulare-5z.jpg) |
![Nummulair eczeem (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Nummulair eczeem](../../../afbeeldingen/eczema-nummulare-6z.jpg) |
nummulair
eczeem |
nummulair
eczeem |
nummulair
eczeem |
DD:atopisch eczeem,
contacteczeem,
xerosis cutis,
craquelé eczeem,
orthoergisch eczeem,
psoriasis,
parapsoriasis (pityriasis lichenoides
chronica, superficial scaly dermatitis, large plaque parapsoriasis),
mycose (
ringworm),
impetigo,
morbus
Bowen, subacute LE,
pityriasis rosea,
fixed drug eruption,
mycosis fungoides,
cutaan T-cel lymfoom,
ide-reactie op S. aureus of mycose.
Therapie: Huid in goede conditie houden (indifferente
therapie), uitdroging voorkomen (niet te heet douchen, niet teveel zeep, gebruik
body lotions, badolie, etc).Locale corticosteroïden klasse 3-4. Eventueel antihistaminica
tegen de jeuk. In ernstige gevallen UVB.
Andere oorzaken uitsluiten zoals
contacteczeem (nikkel, chroom, formaldehyde, lokale geneesmiddelen en cosmetica),
orthoergisch eczeem,
xerosis cutis, craquelé eczeem, overmatig gebruik van zeep of andere agressieve
stoffen, atopisch eczeem, hypostatisch eczeem, trauma, insectensteken, schaafwonden,
fixed drug eruption, medicatie (isotretinoïne, interferon), impetigo.
R/ Corticosteroïden klasse 3-4 lokaal (Diprosone, Betnelan, Dermovate).
Zonodig onder occlusie.
R/ Nummulair atopisch eczeem bij kinderen klasse
2 of 3 corticosteroïden (triamcinolon, Cutivate) of pix lithanthracis 5-10%
in pasta zinci oxidi.
Combinaties van een steroid en een
teerpreparaat zoals:
R/ koolteer
oplossing (LCD) 10%, triamcinolon 0.1% in vaselinelanettecrème FNA. Tube 30
g (Fagron nr. 5104).
Bij superinfectie of verdenking op impetigo antibiotica
gericht op S. aureus:
R/ flucloxacilline 3 dd 500 mg. Dosering kinderen:
zie
tabel.
R/
Prednisolon stootkuur in ernstige gevallen, start met 40 mg en bouw af in 2
weken (
zie
voorbeeld) of in 3 weken (
zie
voorbeeld).
R/ UVB of PUVA therapie.
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.