Erythema (chronicum) migrans (ziekte van Afzelius-Lipschutz) is het eerste stadium van infectie met Borrelia. Het begint als een zich rond de insteekopening uitbreidende (> 5 cm) rode, soms blauwrode macula of ring, met centrale verbleking, welke tot 50 cm groot kan worden en dan vervaagt. Meestal geen vesikels, papels, schilfering of induratie. Multipele secundaire lesies kunnen ontstaan. Het erytheem verdwijnt spontaan in weken tot maanden. In het acute stadium kan ECM gepaard gaan met koorts, hoofdpijn, moeheid, lusteloosheid, myalgieën, een stijve nek, en voorbijgaande artritis (minder dan 4 gewrichten, asymmetrisch, vaak de knieën), keelpijn, en gastro-intestinale klachten. De liesklieren zijn doorgaans vergroot. Een klassieke ECM ring of een minder typisch beeld maar wel met een duidelijke tekenbeet anamnese is al reden voor behandeling met antibiotica. Bij twijfel over het beeld patiënt terug laten komen om uitbreiding vast te stellen. Serologisch onderzoek is bij klassieke ECM niet strikt geïndiceerd omdat het in het vroege stadium (< 6-8 wk) nog negatief kan zijn en omdat er toch op het klinisch beeld behandeld wordt. Zie verder onder Lyme borreliose.



Therapie ECM bij volwassenen:
R/ doxycycline 2 dd 1 tab à 100 mg gedurende 10 dagen.
R/ amoxycilline 3 dd 500 mg gedurende 14 dagen, bij contra-indicaties voor doxycycline (allergie, kinderen, fotosensibiliteit, zwangerschap).
R/ azitromycine 1 dd 500 mg gedurende 5 dagen, bij contra-indicaties voor amoxicilline.

Therapie ECM bij kinderen onder 9 jaar:
R/ amoxycilline 50 mg/kg/dag in 3 dosis (max 3 dd 500 mg) gedurende 14 dagen (dosering: zie tabel).
R/ azitromycine 10 mg/kg/dag in 1 dosis (max 1 dd 500 mg) gedurende 5 dagen, bij contra-indicaties voor amoxicilline.

Er is in 2013 een nieuwe richtlijn Lyme Borreliose verschenen, en een samenvatting.





Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.