Erythrasma wordt veroorzaakt door overgroei van
Corynebacterium minutissimum op de huid. Deze gram-positieve staafvormige bacterie behoort tot de normale huidflora maar kan overgroeien, vooral in warme en vochtige gebieden. Door irritatie en ontsteking van de huid ontstaan rode, rood-bruine of bruine scherp begrensde licht schilferende en soms licht verheven laesies in de plooien. Vooral in de liezen, binnenkant bovenbeen, scrotum of labia, oksels, submammair, maar ook tussen de tenen. Soms ook jeuk of pijn.
Erythrasma komt vaker voor bij overgewicht, diabetes, overmatig zweten, warm en vochtig klimaat, slechte hygiëne, afweerstoornis, en bij ouderen. In de DD staat vooral een mycose of smetplek nno (dermatitis intertriginosa), en ook menginfecties van
Corynebacterium en
Candida of
Trichophyton spp. komen voor.
De diagnose wordt gesteld op het klinisch beeld en kan worden bevestigd met de
Wood's
lamp (UVA). Hierbij ontstaat een
oranjerode (steenrode, koraal-rode, koraal-roze)
fluorescentie. Deze fluorescentie wordt veroorzaakt doordat de bacterie porfyrinen produceert, vooral coproporfyrine III. Deze porfyrines zijn wateroplosbaar, als de patiënt zich net heeft gewassen kan het niet of niet goed zichtbaar zijn.
Corynebacterium overgroei komt ook voor tussen de tenen
(bij
maceratio
interdigitalis,
toeweb infection)
en bij
pitted keratolysis,
trichomycosis axillaris en
hyperhidrosis palmoplantaris.
![Erythrasma (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Erythrasma](../../../afbeeldingen/erythrasma-1z.jpg) |
![Erythrasma (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Erythrasma](../../../afbeeldingen/erythrasma-2z.jpg) |
![Erythrasma (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Erythrasma](../../../afbeeldingen/erythrasma-3z.jpg) |
erythrasma |
erythrasma |
erythrasma |
![Oranjerood onder de Woods lamp (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Oranjerood onder de Woods lamp](../../../afbeeldingen/erythrasma-woods-1z.jpg) |
![Oranjerood onder de Woods lamp (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Oranjerood onder de Woods lamp](../../../afbeeldingen/erythrasma-woods-2z.jpg) |
![Oranjerood onder de Woods lamp (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Oranjerood onder de Woods lamp](../../../afbeeldingen/erythrasma-woods-3z.jpg) |
oranjerood
in Woods licht |
oranjerood
in Woods licht |
oranjerood
in Woods licht |
DD: mycose (tinea
corporis, tinea cruris, tinea pedis, Candida),
intertrigo,
psoriasis inversa,
seborroisch eczeem,
allergisch contacteczeem of irritant contacteczeem
(deodorant),
acanthosis nigricans.
Therapie:Goede lokale hygiëne, wassen met water en
zeep, goed drogen. Gebruik eventueel een antibacteriële zeep zoals betadine
jodium scrub of shampoo. Ook talkpoeder kan worden gebruikt om de plooien
droog te houden. Erythrasma kan worden behandeld met lokale of systemische
antibiotica. Het heeft wel de neiging om te recidiveren.
Locale therapie:R/ fusidine crème 2%, tube à 30 g, 2 dd
gedurende 14 dagen.
R/ clindamycine lotion 1% FNA of Dalacin-T
(clindamycine) lotion 1% (30 ml), 1-3 dd gedurende 7 dagen, zo nodig
herhalen.
R/ mupirocine crème 2%, tube à 15 g, 2 dd gedurende 14-28
dagen. In Nederland probeert men mupirocine op de huid zo min mogelijk voor
te schrijven om het middel te reserveren voor gebruik tegen MRSA (Bactroban
neuszalf).
R/ erytromycine applicatievloeistof zoals Inderm 1% (50 ml),
1-2 dd gedurende 14 dagen.
R/ tetracycline crème 3% FNA.
R/
benzoëzuursalicylzuur crème/zalf FNA (Whitfield crème of zalf) met
benzoëzuur 5% en salicylzuur 5%, 1-2 dd gedurende 14 dagen. Dit
FNA-preparaat met salicylzuur wordt niet vergoed.
R/ wassen met
betadine jodium scrub of shampoo, of reinigen met chloorhexidine-oplossing
1% FNA.
Systemische therapie:R/
claritromycine (Klacid)1000 mg eenmalig (4 x 250 mg of 2 x 500 mg SR).
R/
azitromycine (Zithromax) 1 dd 500 mg gedurende 3 dagen.
R/ erytromycine 4
dd 250 mg gedurende 14 dagen. Ook kortere kuren (7-14 dagen) worden
beschreven.
R/ claritromycine (Klacid) 2 dd 500 mg gedurende 7-10 dagen.
R/ tetracycline 4 dd 250 mg gedurende 14 dagen.
Referenties
1. |
Wharton JR, Wilson PL, Kincannon JM. Erythrasma
Treated With Single-Dose Clarithromycin. Arch Dermatol 1998;134(6):671-672. |
2. |
Holdiness MR. Management of cutaneous
erythrasma. Drugs 2002;62(8):1131-1141. |
3. |
Forouzan P, Cohen PR. Erythrasma
Revisited: Diagnosis, Differential Diagnoses, and Comprehensive
Review of Treatment. Cureus 2020;12(9):e10733. |
4. |
Pan S, Ryan MP, Rapini RP. Erythrasma.
JAMA Dermatol 2024;160(3):352-353. |
5. |
Martínez-Ortega JI, Franco González S.
Erythrasma: Pathogenesis and Diagnostic Challenges. Cureus
2024;16(8):e68308. |
6. |
Groves JB, Nassereddin A, Freeman AM.
Erythrasma. 2023 Aug 7. In: StatPearls [Internet]. Treasure
Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan–. PMID: 30020724. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.