Bij
hemochromatose ontstaat ijzerstapeling omdat er
meer ijzer uit de voeding wordt opgenomen dan het lichaam nodig heeft. Dit kan
een
bruine tot bronskleurige verkleuring van de huid
veroorzaken. Het lichaam heeft geen natuurlijke mogelijkheid om het teveel aan
ijzer kwijt te raken. Omdat er tot en met de pubertijd veel ijzer nodig is voor
de groei, komt de ziekte in de regel pas op volwassen leeftijd tot uiting. Aangezien
vrouwen bij de menstruatie bloed verliezen en daarmee ook ijzer, treden de ziekteverschijnselen
bij hen meestal later op dan bij mannen. Hemochromatose is een erfelijke aandoening.
Ongeveer 1 op de 200 Nederlanders heeft een erfelijke aanleg voor hemochromatose.
In Nederland betreft het dus ca. 80.000 mensen. Ongeveer de helft van deze mensen
zal daadwerkelijk ijzer gaan stapelen en mogelijk ziek worden. Er bestaan ook
secundaire vormen van hemochromatose.
Bij hemochromatose stapelt zich
in de loop der jaren een giftige hoeveelheid ijzer in het lichaam op. Dit kan
een of meerdere van de onderstaande symptomen veroorzaken.
De symptomen kunnen
o.a. zijn:
- Chronische vermoeidheid
- Gewrichtsklachten
- Leverfunctiestoornissen
- Diabetes mellitus
- Hartklachten of hartritmestoomissen
- Libidoverlies
en impotentie
- Bovenbuikpijn
- Bruine tot bronskleurige verkleuring van
de huid
Het stellen van de diagnose is eenvoudig, d.m.v. een bloedtest
(serum ijzer, transferrine, en het bereken van de TS (transferrine saturatie,
Fe-saturatie (%) = (Fe x 100) / (transferrine x 1.25)). Een TS > 45% wijst
op hemochromatose. In ongeveer 90% van de gevallen kan men dit ook nog met een
DNA-test bevestigen.
Therapie:Hemochromatose wordt
behandeld door het afnemen van bloed. Dit is dezelfde procedure als die men
ondergaat als men bloeddonor is, maar dan met een grotere frequentie. Men gaat
hiermee zolang door totdat het overtollige ijzer verwijderd is.
Oorzaken hemachromatose: |
Hereditary haemochromatosis HFE-associated hereditary haemochromatosis
(type 1) C282Y homozygosity Or C282Y/H63D compound
heterozygosity
Non-HFE-associated hereditary haemochromatosis
Type 2A haemojuvelin mutations Type 2B hepcidin mutations
Type 3 transferrin receptor-2 mutations Type 4 ferroportin
mutations
Other H-ferritin IRE (HHCS)
Hemoxygenase deficiency Neonatal iron overload
Aceruloplasminaemia Congenital atransferrinaemia or hypotransferrinaemia
DMT1 mutations
Secondary iron overload Iron loading anaemias
Ineffective erythropoiesis Thalassaemic syndromes
Sideroblastic anaemia Myelodysplastic syndrome
Congenital dyserythropoiesis Increased erythropoiesis
Chronic haemolytic anaemia Parenteral iron overload (including
multiple blood transfusions)
Other Metabolic syndrome
Obesitas Hypertension Insulin resistance
Chronic liver disease Hepatitis Alcohol abuse
Non-alcoholic steatohepatitis (NASH) Porphyria cutanea
tarda Iron overload in sub-Saharan Africa |
Bron: Janssen MCH et al. 2009.
Referenties
1. |
Janssen MCH, Swinkels DW. Hereditary haemochromatosis.
Best Practice & Research Clinical Gastroenterology 2009;23:171-183.
PDF |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.