HYDROCHLOORTHIAZIDE EN VERHOOGD RISICO OP NON-MELANOMA HUIDKANKER home ICD10: n.v.t.

Achtergrond:
In april 2018 publiceerden Pedersen et al. een artikel over een Deense case-control studie naar de associatie tussen hydrochloorthiazide en verhoogd risico op huidkanker. In hun conclusie vermeldden ze dat er een significant verhoogd risico op vorming van basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom is bij het (langdurig) gebruik van hydrochloorthiazide. Derhalve valt het te overwegen om dit middel te vervangen met een ander antihypertensivum om dit risico te verminderen.[1]

Hydrochloorthiazide is een veel voorgeschreven antihypertensivum. Chemisch gezien bestaat het uit een sulfonamide groep die onder invloed van UV licht dissocieert van een chloride component. Deze chloride componenten induceren in de keratinocyten de formatie van vrije zuurstofradicalen. Deze vrije zuurstofradicalen zorgen daarop weer voor DNA-schade. Dit proces vindt circa 50-100x per seconde plaats per cel.[2,3]

Heden is er geen eenduidig advies voor het staken, dan wel vervangen van hydrochloorthiazide voor het verminderen van risico op huidkanker. De NVDV refereert in hun standpunt naar het advies van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen.[4,5] Hierin wordt geadviseerd aan patiënten om het staken van hydrochloorthiazide te overleggen met hun behandelend arts.

Recentelijk zijn er meerdere systematic reviews en meta-analyses verschenen die de resultaten van verschillende observationele studies hebben bekeken om een beter beeld te krijgen van het risico op huidkanker bij thiazide gebruik. In 2022 publiceerden Shao et al. een systematic review met meta-analyse van 13 case control studies en 5 cohort studies.[6]

Resultaten:
Uitkomst Odds ratio (confidence interval)
BCC bij HCT algemeen 1.07 (1.05-1.09)
BCC bij HCT < 25.000 mg cumulatief 1.04 (1.01-1.06)
BCC bij HCT 25.000-50.000 mg cumulatief 1.05 (0.99-1.11)
BCC bij HCT > 50.000 mg cumulatief 1.23 (1.07-1.41)
SCC bij HCT algemeen 1.32 (1.06-1.65)
SCC bij HCT < 25.000 mg cumulatief 1.11 (0.98-1.26)
SCC bij HCT 25.000-50.000 mg cumulatief 1.59 (1.45-1.74)
SCC bij HCT > 50.000 mg cumulatief 2.56 (1.43-4.57)


Adviezen:
Voor de meest voorkomende non-melanoma huidkanker vormen wordt er een verhoogd risico gezien bij het gebruik van hydrochloorthiazide. Met name het risico op plaveiselcelcarcinoom (SCC) is sterk verhoogd. Bij langdurig gebruik (hogere cumulatieve dosis) wordt een nog hoger risico gezien. Bij een gebruik van 25 mg hydrochloorthiazide per dag wordt een cumulatieve dosis van 25.000 al bereikt na 2.7 jaar. Het kan dus gunstig zijn om hydrochloorthiazide te staken dan wel te vervangen met een niet-verwant antihypertensivum om het risico op huidkanker te verlagen.

Advies over staken / vervangen hydrochloorthiazide ter voorkoming van huidkanker:
 Overweeg om hydrochloorthiazide te staken/vervangen bij:
 - Te verwachten behandeling met hydrochloorthiazide van > 3 jaar
 - Hoge zonexpositie
 - Patiënten met reeds verhoogd risico op ontwikkeling van huidkanker
   (bijvoorbeeld bij immunosuppressie en bij een voorgeschiedenis van huidkanker)


Referenties
1. Pedersen SA, Gaist D, Schmidt SAJ, Hölmich LR, Friis S, Pottegård A. Hydrochlorothiazide use and risk of nonmelanoma skin cancer: A nationwide case-control study from Denmark. J Am Acad Dermatol 2018;78(4):673-681.e9.
2. Robinson HN, Morison WL, Hood AF. Thiazide diuretic therapy and chronic photosensitivity. Arch Dermatol 1985;121(4):522-424.
3. Gómez-Bernal S, Alvarez-Pérez A, Rodríguez-Pazos L, Gutiérrez-González E, Rodríguez-Granados MT, Toribio J. Photosensitivity due to thiazides. Actas Dermosifiliogr 2014;105(4):359-366.
4. https://nvdv.nl/professionals/nvdv/standpunten-en-leidraden/hydrochloorthiazide-kan-huidkanker-veroorzaken-standpunt.
5. https://www.cbg-meb.nl/documenten/videos/2018/10/30/hct-ton-de-boer.
6. Shao SC, Lai CC, Chen YH, Lai EC, Hung MJ, Chi CC. Associations of thiazide use with skin cancers: a systematic review and meta-analysis. BMC Med 2022;20(1):228.


Auteur(s):
Kevin Kwee. Aios dermatologie, Amsterdam UMC, Amsterdam.
Loes Vos. Aios dermatologie, Amsterdam UMC, Amsterdam.

31-05-2023 (KVK / MHV) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid