ICHTHYOSIS BULLOSA (SIEMENS) home ICD10: Q80.8

Ichthyiosis bullosa Siemens (IBS, ichthyosis exfoliativa, superficial epidermolytic ichthyosis) is een zeldzame autosomaal dominante (OMIM 146800) variant van epidermolytische ichthyosis. Het wordt veroorzaakt door een heterozygote mutatie in het gen voor keratine 2 (KRT2) op chromosoom 12q13. De afwijkingen zijn aanwezig vanaf de geboorte en bestaan uit uitgebreide roodheid (erytheem) van de huid en blaarvorming. Na enkele weken gaat dit over in een donker grijze hyperkeratose, vooral op armen en benen, en in de plooien (knieholten, elleboogplooien, oksels en liezen). De huid kan er daar gelichenificeerd uitzien. Kan op handruggen en voetruggen zitten, maar niet palmoplantair. Het beeld lijkt sterk op epidermolytische hyperkeratose (bullous erytroderma ichthyisiformis congenita van Brocq, BCIE). Een verschil is dat er bij IBS soms spontaan gedeelten van de hyperkeratose loslaten, waardoor gebieden ontstaat waar het er ontveld uitziet. Siemens noemde dit 'mauserung' (vervellen). Op latere leeftijd ontstaan er makkelijk blauwe plekken en blaren na gering trauma. Ook bij warm en vochtig weer. Bij het ouder worden nemen de klachten af en op middelbare leeftijd is er vaak alleen nog wat hyperkeratose en lichenificatie in de knieholten en elleboogplooien. Ichthyosis exfoliativa is een variant met dezelfde klinische kenmerken behalve de erytrodermie bij de geboorte. Zie ook onder ichthyosis.

Ichthyiosis bullosa van Siemens wordt op grond van het histologisch beeld ook wel ingedeeld in de groep congenitale epidermolytische hyperkeratosen. Onder deze groep vallen bullous congenital ichthyosiform erythroderma van Brocq, epidermolytic palmoplantar keratoderma van Vorner, ichthyosis hystrix van Curth en Macklin, en ichthyosis bullosa van Siemens.


Referenties
1. Siemens HW. Dichtung und Wahrheit ueber die Ichthyosis bullosa, mit Bemerkungen zur Systematik der Epidermolysen. Arch Derm Syph 1937;175:590-608.
2. Vakilzadeh F, Kolde G. Autosomal dominant ichthyosis exfoliativa. Brit J Derm 1991;124:191-194.
3. Kremer H, Zeeuwen P, McLean WHI, Mariman ECM, Lane EB, van de Kerkhof PCM, Ropers HH, Steijlen PM. Ichthyosis bullosa of Siemens is caused by mutations in the keratin 2e gene. J Invest Derm 1994;103:286-289.
4. Steijlen PM, Kremer H, Vakilzadeh F, Happle R, Lavrijsen APM, Ropers HH, Mariman ECM. Genetic linkage of the keratin type II gene cluster with ichthyosis bullosa of Siemens and with autosomal dominant ichthyosis exfoliativa. J Invest Derm 1994;103:282-285.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid



Diagnosecodes:
ICD10 Q80.8 Overige gespecificeerde vormen van congenitale ichthyose: ichthyosis bullosa (Siemens)
ICD10 Q80.8 Other congenital ichthyosis: ichthyosis bullosa of Siemens
SNOMED 254169002 Ichthyosis bullosa of Siemens
DBC 11 Genodermatosen