Melanodermatitis toxica (melanodermitis toxica) is
een postinflammatoire hyperpigmentatie in gelaat, nek, coeur, e.a. sun-exposed
gebieden, waarschijnlijk t.g.v. langdurig gebruik van oliën/zalven, met fotoactieve
bestanddelen, in combinatie met zonlicht. Soms folliculaire keratose, lichenoïde
papels, vesikels.
|
melanodermatitis
toxica |
Riehl's melanosis, vroeger beschreven bij
ondervoede Weense vrouwen, is als entiteit opgeheven omdat het waarschijnlijk
ook een photocontactdermatitis was. Riehl's melanosis werd oorspronkelijk door
Riehl beschreven in 1917, als een donkerbruine tot grijsbruine hyperpigmentatie
in het gelaat (voorhoofd, oren, wangen) en de nek. De oorzaak was niet duidelijk,
mogelijk had het te maken met ondervoeding in de oorlogsperiode. Later is dit
beeld nooit meer beschreven, maar wel vormen van hyperpigmentatie die er sterk
op leken. Dit werd beschreven als melanodermatitis toxica. Bij melanodermatitis
toxica is er wel een oorzaak, namelijk een post-inflammatoire hyperpigmentatie
secundair aan een contactdermatitis. De dermatitis kan veroorzaakt worden door
chemisch irriterende stoffen, of contactallergenen, of photo-contactallergenen.
Vaak gaat het om cosmetica aangebracht op het gelaat, die een (foto-)contacteczeem
veroorzaken. Riehl was het niet eens met deze verklaring en bleef volhouden
dat het 2 verschillende entiteiten waren.
DD: postinflammatoire
hyperpigmentatie, melasma, periorbitale hypermelanose,
exogene ochronosis,, contactallergie, orthoergisch
eczeem.
Therapie:Veroorzakend agens opsporen (eventueel
contactallergologisch onderzoek / photopatchtesten) en vermijden. Lokale corticosteroïden
in acute fase. Eenmaal gevormd pigment is moeilijk weer weg te krijgen.
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.