Phaeohyphomycosis is een in Nederland zeldzame schimmelinfectie veroorzaakt door bruin gekleurde schimmels. Dit worden dematiaceous fungi genoemd. Het is een opportunistische schimmmelinfectie die uit de hand kan lopen bij patiënten met een verminderde afweer, maar het kan ook bij immunocompetente personen voorkomen. Naast oppervlakkige en diepe huidinfecties (subcutane noduli en abcessen) kunnen bij immuunstoornissen ook andere lokaties geïnfecteerd raken zoals de sinussen, de longen, botten, de ogen, gewrichten, de hersenen.



Verscheidene schimmelsoorten kunnen bruine pigmenten aanmaken. De dematiaceous (bruin gekleurde) fungi die phaeohyphomycosis, chromoblastomycosis, en eumycotic mycetoma kunnen veroorzaken vormen een grote en heterogene groep. De belangrijkste pathogenen voor de mens zijn Alternaria species, Bipolaris species, Cladophialophora bantiana, Curvularia species, Exophiala species, Fonsecaea pedrosoi, Madurella species, Phialophora species, Scedosporium prolificans, Scytalidium dimidiatum, en Wangiella dermatitidis. Deze schimmels komen overal voor in de aarde, in hout en in plantenresten. Ze kunnen via krasjes in de huid of via de cornea de mens infecteren. Dit gebeurt vooral in tropische en subtropische gebieden. De schimmels kunnen gezonden infecteren en een sinusitis veroorzaken. Ook cerebrale infecties, artritis en endocarditis komen voor, evenals gedissemineerde infectie. Gedissemineerde infectie komt vooral bij gestoorde afweer voor en wordt vaak veroorzaakt door Scedosporium prolificans. Cerebrale infecties door Cladophialophora bantiana, Ramichloridium mackenziei, en Wangiella dermatitidis.

DD: zie onder diepe mycosen.

Diagnostiek:
Kweek op schimmels. Biopt met kleuring op schimmels.

Therapie:
Deze schimmels vereisen vaak een gecombineerde chirurgische (indien mogelijk) en medicamenteuze aanpak.
R/ itraconazol.
R/ ketoconazol (in landen waar dat nog verkrijgbaar is, vrij toxisch).
R/ amphotericine B.
R/ nieuwe antifungale middelen.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.