Protopic (
tacrolimus)
zalf is sinds november 2002 geregistreerd in Nederland
(zalf 0.1 en 0.03%, tubes à 30/60 g, bevat paraffine, witte bijenwas, en propyleencarbohydraat).
tacroclimus is een lokaal immunosuppresivum, remt cytokinesynthese in T-cellen.
De sterkte is vergelijkbaar met een klasse II-III corticosteroïd. Veroorzaakt
geen huidatrofie. Goed alternatief bij patiënten met steroïdangst, cutane atrofie,
of allergie voor steroïden. In het begin, vooral de eerste 5 dagen, kan Protopic
wat branden direct na het aanbrengen. Dit verdwijnt vanzelf.
![Protopic (tacrolimus) zalf (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Protopic (tacrolimus) zalf](../../../formularium/productfotos/protopicz.jpg) |
Protopic
(tacrolimus) |
Indicatie: matig tot ernstig atopisch eczeem
bij volwassenen en kinderen (alleen bij kinderen >2 jaar onderzocht), die
niet reageren op conventionele therapie of die niet verdragen.
Contra-indicaties:
allergie voor tacrolimus of macroliden (azithromycine, clarithromycine, erytromycine).
Bijwerkingen: irritatie (vooral eerste week), jeuk,
branderigheid, erytheem, hyperesthesie, tintelingen, verergering of ontstaan
infecties (folliculitis, acne, herpes), flushing bij alcoholgebruik, lymfadenopathie.
Waarschuwingen/Voorzorgen: Voorzichtig bij verstoorde
huidbarrière (erytrodermie, Netherton syndroom). Niet bij geïnfecteerd eczeem
of geïnfecteerde wondjes, infecties eerst behandelen. Niet onder occlusie. Vermijd
contact met ogen en slijmvliezen. Niet tijdens zwangerschap of borstvoeding.
Niet vaccineren tijdens Protopic gebruik, pas na 28 dagen pauze (DKTP/influenza
14 dagen). Niet teveel in de zon; niet combineren met lichttherapie.
Dosering: beginnen met 2 dd 0.1% gedurende 3 weken, daarna
zomogelijk 2 dd 0.03%, vervolgens 1 dd. Kinderen 2 dd 0.03% gedurende 3 weken,
daarna 1 dd. Proactief smeren: dun maar alle gebieden, en doorgaan tot huid
vollledig tot rust is gekomen. In begin volhouden, pas na 2 weken werking beoordelen.
Off-label indicaties:Sinds de introductie van Protopic
in 2002 (door Fujisawa) is het aantal off-label indicaties sterk gegroeid, maar
Protopic is alleen geregistreerd voor atopisch eczeem. Het werkt in principe
bij alle indicaties waarbij ook lokale corticosteroïden werken, maar vooral
in situaties waarbij de huidbarrière verstoord is, en op mucosa. Ook wordt het
genoemd bij granulomateuze huidafwijkingen. De evidence achter deze toepassingen
is van een lager niveau (case series).
Off-label toepassingen
van Protopic:-
dermatitis
perioralis-
lichen planus mucosa
-
aften-
pruritus
vulvae-
pityriasis alba-
seborroïsch eczeem-
acrovesiculeus
eczeem-
chronische
actinische dermatitis-
graft versus host disease
-
vitiligo-
lichen sclerosis-
psoriasis inversa-
psoriasis pustulosa-
parapsoriasis (superficial scaly dermatitis)
-
pyoderma gangrenosum-
erosive pustular dermatosis
of the scalp-
cutane Crohn
-
ulcera o.b.v. vasculitis
-
bulleus pemfigoïd-
pemphigus vulgaris-
pemphigus foliaceus-
dermatomyositis-
M. Hailey-Hailey-
rosacea-
morfea-
CDLE-
pityriasis lichenoïdes-
reticulaire erythemateuze mucinosis
-
erythema annulare centrifugum
-
eosinofiele folliculitis
-
folliculitis decalvans
-
prurigo nodularis-
granuloma faciale-
sarcoïdose-
granuloma annulare-
necrobiosis lipoïdica-
lichen nitidus Zie
ook
patiëntenbijsluiter (PDF)
Auteur(s):dr.
Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.