Perforating folliculitis is een aandoening waarbij er multipele folliculair gerangschikte hyperkeratotische papels ontstaan, meestal op de behaarde delen van de extremiteiten. Vaak ook gepaard gaande met pruritus. Typisch voor de aandoening is ruptuur of beschadiging van de wand van het infundibulum van de haarfollikels, met transepidermale (transfolliculare) eliminatie van bindweefselcomponenten en cellulair debris.

Perforating folliculitis behoort tot de groep 'acquired perforating dermatoses' (perforerende dermatosen). Hiertoe behoren Kyrle’s disease, acquired perforating collagenosis, elastosis perforans serpiginosa, en perforerende folliculitis. De perforerende dermatosen zijn meestal geassocieerd met een systemische ziekte. Histologisch is er sprake van transepidermale eliminatie van eiwit, keratine in het geval van Kyrle disease, en collageen of elastine bij de andere perforerende dermatosen.



Perforating folliculitis komt vooral voor bij patiënten tussen 20 en 40 jaar, even vaak bij vrouwen als bij mannen. De etiologie is onbekend. De laesies komen en gaan en kunnen maanden tot jaren aanwezig zijn. Het kan zijn geassocieerd met onderliggende ziekten, vooral chronische nierinsufficientie en diabetes mellitus (net als Kyrle’s disease), maar ook met hypertensie, atherosclerotische cardiovasculaire aandoeningen, acanthosis nigricans, psoriasis, phrynoderma, HIV, anti-synthetase syndroom, scleroserende cholangitis, leverfalen en andere leveraandoeningen.

Perforating folliculitis kan ook ontstaan als bijwerking van nieuwe targeted therapies. Er zijn case-reports over perforating folliculitis bij sorafenib, nilotinib, dasatinib, lenvatinib, vemurafenib, infliximab, bevacizumab e.a. medicaties.


In een publicatie van Kawakami et al. is een tabel opgenomen die duidelijkheid probeert te scheppen in de indeling van de acquired perforating dermatoses:





Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.