Vaccinatie tegen pneumokokken is sinds 2006 opgenomen
in het
Rijksvaccinatieprogramma.
Kinderen worden op de leeftijd van 3, 5 en 11 maanden gevaccineerd met PCV10
(pneumokokken conjugaat vaccin met 10 serotypen). Inmiddels is er ook een PCV13
en een PPV23 vaccin (pneumokokken polysacharide vaccin met 23 serotypen).
Pneumokokkenvaccinatie wordt aanbevolen aan
iedereen boven de
60, en aan
patiënten met een chronische inflammatoire
aandoening die behandeld (gaan) worden met immunosuppressiva,
en aan
SLE-patiënten, ook als ze niet behandeld worden
met immunosuppressiva.
Patiënten die gevaccineerd willen worden krijgen
eerst het PCV13 vaccin en na 2 maanden het PPV23 vaccin. Als PCV10 al via het
rijksvaccinatieprogramma was toegediend dan is het niet nodig eerst met PCV13
te vaccineren. Herhaling van PPV23 elke 5 jaar wordt geadviseerd. Bij voorkeur
wordt PCV13 toegediend 2 of meer weken vóór start van immunosuppressiva voor
de meest optimale bescherming. Meestal kan niet gewacht worden met de immunosuppressieve
therapie om de booster met PPV23 na 2 maanden toe te dienen. PPV23 kan dan tijdens
gebruik van immunosuppressiva worden toegediend. Titercontrole van pneumokokkenantistoffen
na vaccinatie wordt niet standaard aanbevolen. PCV13-revaccinaties worden ook
niet aanbevolen, behalve na allogene stamceltransplantatie, omdat daarbij pre-existente
immuniteit compleet verdwenen is.
Het is goed om te beseffen dat dit
een
aanbeveling is en geen verplichting. Patiënten
moeten zelf besluiten of ze gevaccineerd willen worden. Patiënten met een
chronische inflammatoire aandoening hebben een circa 4.6 keer hogere kans op
het krijgen van een invasieve pneumokokken infectie. Maar het absolute
risico om de infectie te krijgen is erg laag: 0.065% (minder dan 1 op 1000).
De incidentie van IPD onder de algemene
bevolking is 14.7/100.000 per jaar in Nederland (alle leeftijden) versus 65/100.000
in patiënten met een chronisch inflammatoire aandoening. De mortaliteit is 20.8%
voor volwassenen en 5.5% voor kinderen (0-17 jaar). Uit de cijfers kan worden
berekend dat 7692 personen moeten worden gevaccineerd om 1 sterfgeval te voorkomen.
De kosten daarvan zijn 769.200 euro. Het PCV13 vaccin wordt volledig vergoed,
voor PPV23 moet € 12.69 worden bijbetaald.
Referenties
| 1. |
van Aalst M, Lötsch F, Spijker R, van der
Meer JTM, Langendam MW, Goorhuis A, Grobusch MP, de Bree GJ. Incidence
of invasive pneumococcal disease in immunocompromised patients:
A systematic review and meta-analysis. Travel Med Infect Dis 2018;24:89-100. |
| 2. |
Chen H, Matsumoto H, Horita N, Hara Y, Kobayashi
N, Kaneko T. Prognostic factors for mortality in invasive pneumococcal
disease in adult: a system review and meta-analysis. Sci Rep 2021;11(1):11865. |
| 3. |
Versluys KA, Eurich DT, Marrie TJ, Forgie
S, Tyrrell GJ. Invasive pneumococcal disease and long-term outcomes
in children: A 20-year population cohort study. Lancet Reg Health
Am 2022;14:100341. |
| 4. |
RIVM richtlijn vaccinatie bij chronisch inflammatoire aandoeningen. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.
ICD10: n.v.t.