Poppers zijn vluchtige
nitrietverbindingen
(alkyl-nitriet, amyl-nitriet, isobutyl-nitriet), oorspronkelijk vanwege de vaatverwijdende
effecten gebruikt bij pijn op de borst (angina pectoris), net als de nitroglycerine
spray die nog steeds wordt gebruikt. Maar nu worden poppers vooral gebruikt
als
recreatieve drug in de homo-scene. Een Spaans
artikel (Folch C. et al., 2015) vermeldt frequent (28%) gebruik onder Europese
MSM. De nitrietverbindingen veroorzaken ontspanning van spieren, inclusief vaginale
en anale sfincters, en vasodilatatie, wat bij zou dragen aan langere erecties
en orgasmes.
De verbindingen zijn zeer vluchtig en kunnen direct uit
het flesje worden geïnhaleerd. Directe bijwerkingen kunnen zijn tachycardie,
roodheid van het gelaat (flushing), en milde hoofdpijn. En soms ontstaat een
poppers dermatitis in het gebied dat met het nitriet
in aanraking is gekomen. Meestal is dat dus de
huid rond de neusgaten
en onder de neus. Er kan een
erytheem
ontstaan of
erosies, vaak met
gelige crustae
waardoor het lijkt op impetiginisatie, geïmpetiginiseerd eczeem, of seborroïsch
eczeem. Maar het gaat om een
irritatief contacteczeem.
Het is ook op andere plaatsen beschreven, zoals op een borst en onder een broekzak
bij lekkende flesjes die daar werden bewaard. Soms ontstaan ulceraties in het
gebied. De gelige kleur zou niet het gevolg zijn van bacteriën maar van binding
van nitriet aan aromatische aminozuren in de huid. Andere zeldzame bijwerkingen
van frequent poppergebruik kunnen zijn bradycardie, vasospasmen, hypotensie,
hematologische afwijkingen (methemoglobinemie en hemolytische anemie), en visus-stoornissen.
Diagnostiek:Kweken leveren geen bijzondere micro-organismen
op. De diagnose kan alleen gesteld worden als het beeld wordt herkend en als
de patiënt vertelt dat er nitriet op de huid is gekomen bij poppers gebruik.
Als er een biopt wordt afgenomen toont dit een necrotische epidermis met weinig
inflammatie.
Therapie:Indifferente therapie met
zalf of vetcrème, gaat vanzelf over in 2-3 weken.
Referenties
| 1. |
Gontijo B, Bittencourt FV, Lourenço LFS.
Skin manifestations of illicit drug use [Manifestações cutâneas
decorrentes do uso de drogas ilícitas]. Anais Brasileiros De Dermatologia
2006;81(4):307-317. |
| 2. |
Estenaga Á, Rodríguez-Garijo N, Tomás-Velázquez
A, Antoñanzas-Pérez J, Aguado-Gil L, Gil-Sánchez MP. Popper's Dermatitis:
An Unusual Diagnostic Challenge. J Dtsch Dermatol Ges 2021;19(4):603-604. |
| 3. |
Folch C, Fernández-Dávila P, Ferrer L, Soriano
R, Díez M, Casabona J. High prevalence of drug consumption and sexual
risk behaviors in men who have sex with men [Alto consumo de drogas
recreativas y conductas sexuales de riesgo en hombres que tienen
relaciones sexuales con hombres]. Med Clin (Barc) 2015;145(3):102-107. |
| 4. |
Moret F, Lindner G, Woitok BK. The untimely
popping phial: poppers as an unusual cause of skin corrosion of
the thigh. Case Rep Emerg Med 2020;2020:2058624. |
| 5. |
Heiligenberg M, Wermeling PR, van Rooijen
MS, Urbanus AT, Speksnijder AG, Heijman T, Prins M, Coutinho RA,
van der Loeff MF. Recreational drug use during sex and sexually
transmitted infections among clients of a city sexually transmitted
infections clinic in Amsterdam, the Netherlands. Sex Transm Dis
2012;39(7):518-527. |
| 6. |
Pece A, Patelli F, Milani P, Pierro L. Transient
visual loss after amyl isobutyl nitrite abuse. Semin Ophthalmol
2004;19(3-4):105-106. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.
ICD10: L24.5