Pyoderma faciale (
rosacea fulminans)
is een hevige en acuut optredende papulopustuleuze eruptie in het gelaat, lijkend
op acne fulminans of acne conglobata. Maar omdat het beperkt is tot het gelaat,
en vooral bij (jonge) vrouwen optreedt wordt het beschouwd als een ernstige
vorm van rosacea. Het is voor het eerst beschreven in 1940 door O’Leary en Kierland.
Aanvankelijk dacht men dat het ging om een cutane tuberculose. Differentiaaldiagnostisch
is het waarschijnlijk moeilijk om af te grenzen van lupus miliaris disseminatus
faciei (acne agminata), een granulomateuze variant van rosacea. Het is ook mogelijk
dat rosacea fulminans en acne agminata hetzelfde zijn, allebei behorend tot
het spectrum van de ernstige rosacea varianten.
Het verschil met acne
en acne fulminans is dat het beperkt is tot het gelaat, vooral bij vrouwen voorkomt,
en dat er geen systemische symptomen (malaise, koorts) zijn. De oorzaak is onbekend.
Een hormonale factor wordt vermoed omdat het bij postpubertale vrouwen voorkomt
en soms in de zwangerschap ontstaat. Het kan ook geassocieerd zijn met inflammatoire
darmziekten, schildklierafwijkingen en bepaalde geneesmiddelen (ribavirin, PEG
interferon).
![Pyoderma faciale (rosacea fulminans) (klik op foto voor vergroting) [bron: www.huidziekten.nl] Pyoderma faciale (rosacea fulminans)](../../../afbeeldingen/pyoderma-faciale-1z.jpg) |
pyoderma
faciale (rosacea) |
DD: acne nno,
acne fulminans,
acne conglobata,
rosacea nno,
lupus miliaris disseminatus
faciei (acne agminata).
Therapie:In het begin
de inflammatoire component stoppen met prednison of klasse IV lokale corticosteroïden.
Daarna, of gelijk al vanaf het begin isotretinoïne opstarten (indien er geen
contraindicaties zijn). Bij verbetering gaan afbouwen, bij genezing (meestal
na een half jaar) alles stoppen.
R/ prednisolon 1 dd 0.5-0.75 mg/kg (40-60
mg), langzaam afbouwen in ongeveer 6 weken.
R/ isotretinoïne 1 dd 0.5 mg/kg,
zonodig hoger (tot 1 mg/kg), gedurende enkele maanden. Sommige patiënten reageren
ook al goed op veel lagere doses (10 mg per dag).
R/ doxycycline 1 dd 100
mg + prednison
stootkuur 40 mg 1 week, 30 mg 1 week, 20 mg 1 week, 10 mg 1 week (140 tab
van 5 mg;
print
schema voor patiënt).
Referenties
1. |
O’Leary PA, Kierland RR. Pyoderma faciale.
Arch Dermatol 1940;41:451-462. |
2. |
Plewig G, Jansen T, Kligman AM. Pyoderma
faciale. a review and report of 20 additional cases: is it rosacea?
Arch Dermatol 1992;128:1611-1617. |
3. |
Selden S. Pyoderma faciale. J Am Acad Dermatol
2005;53:1104-1105. |
4. |
Firooz A, Firoozabadi MR, Dowlati Y. Rosacea
fulminans (pyoderma faciale): successful treatment of a 3-year old
girl with oral isotretinoin. Int J Dermatol 2001;40:203-205. |
5. |
Ferahbas A, Utas S, Mistik S, et al. Rosacea
fulminans in pregnancy: case report and review of the literature.
Am J Clin Dermatol 2006;7:141-144. |
6. |
Romiti R, Jansen T, Heldwein W, et al. Rosacea
fulminans in a patient with Crohn’s disease: a case report and review
of the literature. Acta Derm Venereol 2000;80:127-129. |
7. |
Bettoli V, Mantovani L, Boccia S, et al.
Rosacea fulminans related to pegylated interferon alpha-2b and ribavirin
therapy. Acta Derm Venereol 2006;86:258-259. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.