De
steenvis (
stonefish,
Synanceia verrucosa,
Synanceia spp.) is een zeer giftige Tropische
vis die zo goed gecamoufleerd is dat hij lijkt op stenen en rotsen. De stonefish
komt vooral voor in de Indische Oceaan, omvattende de Oostkust van Afrika, Madagascar,
de kust van India, Sri Lanka, Birma, Thailand, Maleisië, Cambodja, Philipijnen,
Indonesië, en het gebied boven en rond Australië. Als een zwemmer per ongeluk
op de onzichtbare vis stapt wordt uit de scherpe stekels op de rugvin met grote
kracht gif in de voet gespoten. Het gif uit de stekels veroorzaakt een toename
in de vasculaire permeabiliteit en werkt neuro- en myotoxisch. De klachten zijn
intense kloppende pijn, ernstige bloeding, lokale ischemie rond de insteekopeningen,
later kan ook necrose optreden. Andere klachten kunnen zijn intense buikpijn,
misselijkheid en overgeven, diarree, delirium, flauwvallen, koorts, hoofdpijn,
spierspasmen, epilepsie, verlamming, ademnood, hypotensie, hartfalen, longoedeem,
bewustzijnsverlies. De steek kan dodelijk zijn. De punten van de stekels kunnen
afbreken en in de huid achterblijven. Hierdoor kunnen pijnlijke abcessen, ulcera
en cellulitis ontstaan maar ook lymfoedeem en lymfangitis.
![Stonefish (klik op foto voor vergroting) [bron: Sean Mack - Wikimedia - Creative Commons License 2.0] Stonefish](../../../afbeeldingen/stonefish-1z.jpg) |
stonefish
(Wikipedia) |
Foto: Sean Mack - Wikimedia (Creative Commons License
2.0).
Therapie:Spoel de wond zo snel mogelijk uit met
veel water. Verwijder eventuele stekels uit de huid. Stelp de bloeding met druk.
Dompel de extremiteit in heet water (rond 45-48 °C, 110-113°F) gedurende 30
tot 90 minuten. De warmte denatureert het gif. Geef pijnstillers (NSAIDs, morfine).
Bewaak de circulatie, pas op voor shock. Zo snel mogelijk vervoeren naar een
ziekenhuis. De gevoeligheid voor het gif verschilt per persoon, maar een dodelijke
afloop is helaas vaak voorgekomen. Soms is een tegengif beschikbaar dat kan
worden toegediend. Behandeling met tetanusprofylaxe wordt geadviseerd omdat
Clostridicum tetani makkelijker kan infecteren via open wonden.
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.