Bij jonge vrouwen die
TNFα remmers (adalimumab, infliximab,
etanercept, golimumab, certolizumab)
gebruiken voor dermatologische indicaties bestaat vaak de vraag of deze middelen
veilig kunnen worden doorgebruikt in de
zwangerschap.
In zijn algemeenheid wordt geprobeerd om tijdens zwangerschap geen geneesmiddelen
voor te schrijven tenzij dit absoluut noodzakelijk is. Stoppen kan echter problemen
veroorzaken, namelijk opvlammen van de aandoening waarvoor het was gestart (psoriasis,
hidradenitis suppurativa, sarcoïdose, pyoderma gangrenosum), en bij
infliximab het risico op
de vorming van antistoffen bij langer stoppen dan 4 maanden, waardoor het middel
niet meer kan worden gebruikt.
Er is inmiddels een lange ervaring met
het voorschrijven van TNFα-remmers tijdens de zwangerschap. In de meest recente
reviews wordt gesteld dat er geen aanwijzingen zijn dat gebruik van TNFα-remmers
tijdens zwangerschap en lactatie schadelijke gevolgen heeft voor de baby. Dit
betekent dat het gewoon kan worden voorgeschreven. Wel passeert het de placenta,
met als consequentie dat ook de pasgeborene in de eerste weken na de bevalling
een verminderde afweer heeft en meer bevattelijk is voor infecties. Er wordt
geadviseerd om geen
levende verzwakte vaccins toe te
dienen gedurende een bepaalde periode na de laatste injectie (afhankelijk
van het gebruikte middel: bij etanercept 4 maanden, bij adalimumab 5
maanden, bij golimumab 6 maanden, bij infliximab 12 maanden tenzij de
spiegel bij de baby 0 is). Ondanks deze kanttekeningen zijn er in de studies
geen schadelijke gevolgen waargenomen bij de pasgeborenen in het eerste levensjaar,
en ook niet na 5 jaar (ZonMW studie). Certolizumab passeert niet de placenta
en kan veilig worden gebruikt tijdens zwangerschap en lactatie, ook kunnen
levende verzwakte vaccins worden toegediend aan de pasgeborene. Zie ook
onder
levende verzwakte
vaccins en onder
systemische medicatie tijdens zwangerschap en lactatie.
In het Rijks Vaccinatie Programma (RVP)
zijn 2 levende verzwakte vaccins opgenomen: het Rotavirus vaccin, op de
leeftijd van 6-9 weken en op 3 maanden, en de BMR (bof, mazelen, rode
hond), op 14 maanden en op 9 jarige leeftijd.
De overige vaccinaties in het 1e jaar volgens het RVP-schema zijn allemaal
geïnactiveerde vaccins en kunnen zonder gevaar gegeven worden. Soms kan een
kinderarts aangeven dat een extra DKTP-Hib-HepB en/of pneumokokkenvaccinatie
bij een kind van een moeder, die tijdens de zwangerschap biologicals heeft gebruikt,
wenselijk is om de immuunrespons bij het kind te verbeteren. Meestal heeft de
kinderarts dan een titerbepaling na de primaire serie (2-3-5 schema of 3-5 schema)
gedaan. Het gaat vooral om pneumokokken en Hib-conjugaatvaccinatie, die het
meest gevoelig lijken.
Referenties
1. |
Chambers CD, Johnson DL, Xu R, et al. Birth
outcomes in women who have taken adalimumab in pregnancy: A prospective
cohort study. PLoS One 2019;14(10):e0223603.
PDF |
2. |
Beltagy A, Aghamajidi A, Trespidi L, Ossola
W, Meroni PL. Biologics During Pregnancy and Breastfeeding Among
Women With Rheumatic Diseases: Safety Clinical Evidence on the Road.
Front Pharmacol 2021;12:621247.
PDF |
3. |
De Felice KM, Kane S. Safety of anti-TNF
agents in pregnancy. J Allergy Clin Immunol 2021 Sep;148(3):661-667.
PDF |
4. |
ZonMW studie nr. 836021004 Anti-TNF during
pregnancy: safe for growth and development of the child? |
5. |
RIVM. Rijksvaccinatieprogramma. Addendum:
Vaccinatie en afweerstoornissen 2022. |
Auteur(s):dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam
UMC.