TNF-ALFA REMMERS IN DE ZWANGERSCHAP home ICD10: n.v.t.

Bij jonge vrouwen die TNFα remmers (adalimumab, infliximab, etanercept, golimumab, certolizumab) gebruiken voor dermatologische indicaties bestaat vaak de vraag of deze middelen veilig kunnen worden doorgebruikt in de zwangerschap. In zijn algemeenheid wordt geprobeerd om tijdens zwangerschap geen geneesmiddelen voor te schrijven tenzij dit absoluut noodzakelijk is. Stoppen kan echter problemen veroorzaken, namelijk opvlammen van de aandoening waarvoor het was gestart (psoriasis, hidradenitis suppurativa, sarcoïdose, pyoderma gangrenosum), en bij infliximab het risico op de vorming van antistoffen bij langer stoppen dan 4 maanden, waardoor het middel niet meer kan worden gebruikt.

Er is inmiddels een lange ervaring met het voorschrijven van TNFα-remmers tijdens de zwangerschap. In de meest recente reviews wordt gesteld dat er geen aanwijzingen zijn dat gebruik van TNFα-remmers tijdens zwangerschap en lactatie schadelijke gevolgen heeft voor de baby. Dit betekent dat het gewoon kan worden voorgeschreven. Wel passeert het de placenta, met als consequentie dat ook de pasgeborene in de eerste weken na de bevalling een verminderde afweer heeft en meer bevattelijk is voor infecties. Er wordt geadviseerd om geen levende verzwakte vaccins toe te dienen gedurende een bepaalde periode na de laatste injectie (afhankelijk van het gebruikte middel: bij etanercept 4 maanden, bij adalimumab 5 maanden, bij golimumab 6 maanden, bij infliximab 12 maanden tenzij de spiegel bij de baby 0 is). Ondanks deze kanttekeningen zijn er in de studies geen schadelijke gevolgen waargenomen bij de pasgeborenen in het eerste levensjaar, en ook niet na 5 jaar (ZonMW studie). Certolizumab passeert niet de placenta en kan veilig worden gebruikt tijdens zwangerschap en lactatie, ook kunnen levende verzwakte vaccins worden toegediend aan de pasgeborene. Zie ook onder levende verzwakte vaccins en onder systemische medicatie tijdens zwangerschap en lactatie.

In het Rijks Vaccinatie Programma (RVP) zijn 2 levende verzwakte vaccins opgenomen: het Rotavirus vaccin, op de leeftijd van 6-9 weken en op 3 maanden, en de BMR (bof, mazelen, rode hond), op 14 maanden en op 9 jarige leeftijd.

De overige vaccinaties in het 1e jaar volgens het RVP-schema zijn allemaal geïnactiveerde vaccins en kunnen zonder gevaar gegeven worden. Soms kan een kinderarts aangeven dat een extra DKTP-Hib-HepB en/of pneumokokkenvaccinatie bij een kind van een moeder, die tijdens de zwangerschap biologicals heeft gebruikt, wenselijk is om de immuunrespons bij het kind te verbeteren. Meestal heeft de kinderarts dan een titerbepaling na de primaire serie (2-3-5 schema of 3-5 schema) gedaan. Het gaat vooral om pneumokokken en Hib-conjugaatvaccinatie, die het meest gevoelig lijken.


Referenties
1. Chambers CD, Johnson DL, Xu R, et al. Birth outcomes in women who have taken adalimumab in pregnancy: A prospective cohort study. PLoS One 2019;14(10):e0223603. PDF
2. Beltagy A, Aghamajidi A, Trespidi L, Ossola W, Meroni PL. Biologics During Pregnancy and Breastfeeding Among Women With Rheumatic Diseases: Safety Clinical Evidence on the Road. Front Pharmacol 2021;12:621247. PDF
3. De Felice KM, Kane S. Safety of anti-TNF agents in pregnancy. J Allergy Clin Immunol 2021 Sep;148(3):661-667. PDF
4. ZonMW studie nr. 836021004 Anti-TNF during pregnancy: safe for growth and development of the child?
5. RIVM. Rijksvaccinatieprogramma. Addendum: Vaccinatie en afweerstoornissen 2022.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

21-02-2024 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid