TERATOGENE EIGENSCHAPPEN VAN IMMUNOSUPPRESIVA BIJ GEBRUIK DOOR DE MAN home ICD10: n.v.t.

Orale immunosuppressiva, zoals ciclosporine A (CsA), azathioprine (AZA), methotrexaat (MTX), mycofenolzuur (MPA) en mycofenolaatmofetil (MMF) worden soms voorgeschreven aan patiënten met chronische huidziekten. Deze medicatie wordt ook regelmatig voorgeschreven aan jonge mannen met een kinderwens. Het is bekend dat paternaal medicatiegebruik effect kan hebben op de fertiliteit, maar ook op het verloop van de zwangerschap en de gezondheid van het kind. Ciclosporine kan veilig gebruikt worden door mannen met een kinderwens. Er is geen eenduidige conclusie over de risico’s en adviezen voor mannen met een kinderwens, die worden behandeld met de immunosuppressiva AZA, MTX, MPA en MMF. Garritsen et al. verrichten literatuur onderzoek naar het effect van deze medicatie, gebruikt door de man, op het verloop van de zwangerschap. De meeste studies concludeerden dat er geen toegenomen risico was op negatieve zwangerschapsuitkomsten of risico’s voor de gezondheid van het kind. Toch werden vroeggeboorte, spontane abortus, laag geboortegewicht en congenitale malformaties beschreven, met wisselende incidenties. In Nederland is de kans op congenitale malformaties 3.74% (TNO-rapport). In de studies lagen de percentages in de range 4.0-5.1% (iets verhoogd). Het risico op een spontane abortus is in Nederland tussen de 10 en 15% voor vrouwen tussen 30 tot en met 34 jaar, en loopt op naar 18 tot 25% voor vrouwen van 35 tot en met 39 jaar (NHG standaard miskraam). De percentages die in de studies werden gerapporteerd (6.2-7.6%) lagen daar ver onder.

Drug Studies Zwangerschappen Vroeggeboorten Miskraam Ondergewicht Malformaties
AZA en 6-MP 14 642 16 40 (6.2%) 6 33 (5.1%)
MTX 13 279 10 19 (6.8%) 0 13 (4.6%)
MPA en MMF 4 392 21 30 (7.6%) 8 16 (4.0%)

6-MP 6 mercaptopurine; AZA azathioprine; MMF mycofenolaatmofetil; MPA mycofenolzuur; MTX methotrexaat


Referenties
1. Garritsen FM, van den Broek MPH, van Zuilen AD, Fidder HH, de Bruin-Weller MS, Spuls PI. Het effect van paternaal gebruik van azathioprine, methotrexaat of mycofenolzuur op het verloop van de zwangerschap en de gezondheid van het kind: een critically appraised topic (CAT). Ned Tijdschr Dermatol Venereol 2017;27:359-279.
2. Garritsen FM, van den Broek MPH, van Zuilen AD, et al. Pregnancy and fetal outcomes after paternal exposure to azathioprine, methotrexate or mycophenolic acid: a critically appraised topic. Br J Dermatol 2017;176:866-877.
3. Hindori-Mohangoo AD, Schönbeck Y, van der Pal - de Bruin KM. Aangeboren afwijkingen in Nederland 2001-2012: Gebaseerd op de landelijke perinatale registratie. TNO rapport, 2014.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid