Cysten uitgaande van de haarfollikels op het behaarde hoofd worden ook wel pilar cysts genoemd of trichilemmale cysten. Het is niet goed aan te geven wat het verschil is tussen pilar cysten / trichilemmale cysten en epidermoidcysten (atheroomcysten) anders dan de locatie op het behaarde hoofd. De meeste epidermale cysten elders op het lichaam gaan ook uit van een geoccludeerde haarfollikel (van het folliculaire infundibulum). Trichilemmale cysten komen vaak voor, percentages van 10% worden genoemd, van deze 10% heeft ongeveer 70% meer dan 1 cyste. De wand van de trichilemmale cyste bestaat net als bij een epidermoid cyste elders op het lichaam uit een verhoornende epidermis. De belangrijkste component van de inhoud van de cyste is keratine. Zie verder onder epidermale cyste / epidermoidcyste.



Klinisch beeld:
Meestal een subcutane zwelling, soms is nog als een puntje de geoccludeerde, nauwelijks zichtbare afvoergang van de oorspronkelijke haarfollikel te zien in het midden van de zwelling. Het is een benigne aandoening. De cysten kunnen heel groot worden. Soms is de cyste al eerder naar de dermis geruptureerd en ontstoken.

Therapie:
Chirurgische excisie van cysten die klachten veroorzaken of om cosmetische redenen. Als er geen ontsteking is geweest dan komen de cysten makkelijk los en volstaat het om alleen een klein sneetje te zetten en te duwen. Als de huid sterk is uitgerekt door een grote cyste, dan een ovaal uitsnijden zodat het na hechten weer een normale contour wordt. Alleen de huid hechten. Zie verder onder epidermale cyste.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.