TROMMELSTOKVINGERS (CLUBBED FINGERS) home ICD10: R68.3

Trommelstok vingers of clubbed fingers (synoniemen: drumstick fingers, Hippocratus fingers, watch-glass nails, horlogeglasnagels) zijn nagels die een bolling hebben in twee richtingen doordat het hele distale kootje van de vinger bolvormig verdikt is. Het is een nagelafwijking die voorkomt bij een aantal interne aandoeningen, vooral bij pulmonale en cardiale afwijkingen waarbij chronische ischemie optreedt. Clubbed fingers komen voor in hoge percentages bij: pachydermoperiostosis, pulmonaire fibrose, long carcinoom, ziekte van Crohn en long TBC.

Clubbed fingers, nail clubbing, trommelstokvingers Clubbed fingers, nail clubbing, trommelstokvingers
clubbed fingers clubbed fingers

Clubbed fingers, nail clubbing, trommelstokvingers Clubbed fingers, nail clubbing, trommelstokvingers
clubbed fingers clubbed fingers

Foto's: IPFeditor, Wesalius, Desherinka, en Sidsandyy - Wikimedia (Creative Commons License 4.0 / 3.0).


Klinisch beeld:
De nagel wordt bolrond, zacht en lijkt indrukbaar. De hoek die de nagel maakt t.o.v. de nagelriem, normaal <165° angle (Lovibond angle) verandert, het hele distale kootje wordt bolrond als een trommelstok en kan ook warm en rood zijn. De Schamroth test (Schamroth's window test) is positief: dat betekent dat het niet meer mogelijk is om een smalle ruitvorm te zien als 2 vingerkootjes met de nagels tegen elkaar worden gehouden.

Schamroth test Schamroth test Schamroth test
Schamroth test Schamroth test (normaal) Schamroth test (clubbed)


Met trommelstokvingers geassocieerde afwijkingen:
Hart/vaten: pulmonaire hypertensie, congenitale hartgebreken (met shunts), arterioveneuze shunts in long, m. Rendu-Osler, infectieuze endocarditis, endocarditis lenta, atrium myxoom.
Pulmonale afwijkingen: chronische longziekten, TBC, bronchuscarcinoom, bronchiëctasieën, abcederende pneumonie, empyeem, idiopatische interstitiële fibrose, organic dust diseases (zelden), mucoviscoïdosis (cystic fibrosis), aandoeningen pleura, bronchiectasien, longabcessen, empyeem, andere ontstekingen en tumoren, mesothelioom.
Maagdarmziekten: coeliakie (bij kinderen soms clubbing); levercirrhose, colitis ulcerosa, M. Crohn, dysenterie, malabsorptie syndromen, polyposis, oesofagus carcinoom.
Overige: hyperthyreoïdie, Graves disease, hypertrofische osteo-arthropathie van Pierre Marie Bamberger, ziekte van Hodgkin, Eisenmenger syndroom, thymoma, thallasemie, pachydermoperiostosis (Touraine-Solente-Golé syndroom).
Het komt ook voor zonder associatie met interne aandoeningen, en er is een familiaire vorm zonder betekenis.

Diagnostiek:
Algemeen lichamelijk onderzoek met aandacht voor hart en longen, maagdarmstelsel. X-thorax, CT-scan, bloedgas, longfunctieonderzoek, TSH.



TROMMELSTOKVINGERS (CLUBBED FINGERS) VERWORVEN home ICD10: R68.3

Zie boven. Clubbed fingers komen voor in hoge percentages bij pulmonaire fibrose, long carcinoom, ziekte van Crohn en long TBC.



TROMMELSTOKVINGERS (CLUBBED FINGERS) CONGENITAAL home ICD10: Q68.1

Zie boven. Clubbed fingers komen voor in hoge percentages bij pachydermoperiostosis.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid



Diagnosecodes:
ICD10 R68.3 Trommelstokvingers
ICD10 R68.3 Clubbing of fingers
SNOMED 30760008 Finger clubbing
DBC 27 spacer Diagnose niet nader omschreven

ICD10 Q68.1 Congenitale misvorming van hand: heriditaire trommelstokvingers
ICD10 Q68.1 Congenital deformity of finger(s) and hand: congenital clubfinger
SNOMED 239055005 Hereditary clubbing
DBC 27 spacer Diagnose niet nader omschreven