VOGT-KOYANAGI-HARADA SYNDROOM home ICD10: H30.8

Het Vogt-Koyanagi-Harada syndroom is een zeldzame aandoening waarbij een acuut optredende ernstige uveïtis met visusdaling kan ontstaan, in combinatie met huidafwijkingen (depigmentaties) en neurologische symptomen. De oorzaak is onbekend, men denkt aan een systemische autoimmuunreactie gericht tegen melanine bevattende cellen in de uvea, meningen, het binnenoor en de huid. Het komt vooral voor bij patiënten met een Aziatische achtergrond, vaker bij vrouwen dan bij mannen, in de leeftijdsgroep 20-50 jaar. In Nederland is het zeldzaam maar in Azië is het één van de meest voorkomende oorzaken van panuveïtis. Het is ook beschreven als mogelijke bijwerking van monoclonale antilichamen (ipilimumab).

Vogt-Koyanagi-Harada syndroom
Vogt-Koyanagi

Foto: National Eye Institute - Wikimedia - Public Domain Image


Aan de huid ontstaan depigmentaties: vitiligo, vooral rond de oogleden, inclusief witte verkleuring (poliosis) van de wimpers en de wenkbrauwen, poliosis van het behaarde hoofd (plaatselijk witte of grijze haren), vitiligo op de romp, vooral sacraal, en soms alopecia op de hoofdhuid of in de nek.

De oogafwijkingen zijn uveïtis, cataract, glaucoom, blinde vlek oedeem, choroiditis, en retina loslating. De eerste klachten zijn pijn, rode tranende ogen en wazig zien. Vaak in combinatie met neurologische klachten en griepachtige klachten (malaise, koorts, hoofdpijn, overgeven) gedurende enkele dagen. Later ontstaan fotofobie en gezichtsvelduitval door retina-loslating. De bevindingen bij oogspiegelen zijn vitritis, choroiditis, oedeem nervus opticus, papillitis en multipele exsudatieve bulleuze netvlies loslatingen.

De neurologische symptomen ontstaan vroeg en kunnen zijn tinnitus, dysacusis (auditieve agnosie, veranderd gehoor, geluiden die hard of anders worden gehoord) of hypoacusis, vertigo, hoofdpijn, meningismus (nekstijfheid bij meningitis), pleiocytose in de liquor (vooral lymfocyten) met of zonder neurologische uitval, hemiparese, myelitis transversa.

Diagnostiek:
De diagnose wordt gesteld op de combinatie van symptomen. Diagnostiek door de oogarts: retina onderzoek, eventueel retinografie, MRI oog, gezichtsveldonderzoek. Audiologisch onderzoek. Consult neuroloog inclusief liquoronderzoek.

DD: trauma, andere oorzaken van uveitis, sarcoidose, syphilis, tuberculose.

Therapie:
R/ prednisolon in hoge dosis (1 mg/kg).
R/ intraoculaire corticosteroiden.
R/ ciclosporine.
R/ Imuran (azathioprine).
R/ Cellcept (mycophenolate mofetil)
R/ methotrexaat.
R/ bevacizumab, infliximab.
R/ IvIg.


Referenties
1. Vogt A. Frühzeitiges Ergrauen der Zilien und Bemerkungen über den sogenannten plötzlichen Eintritt dieser Veränderung. Klinische Monatsblätter für Augenheilkunde 1906;44:228-242.
2. Koyanagi Y. Dysakusis, Alopecie und Poliosis bei schwerer Uveitis nicht traumatischen Ursprungs. Klinische Monatsblätter für Augenheilkunde 1929;82:194-211.
3. Harada E. Clinical study of nonsuppurative choroiditis. A report of acute diffuse choroiditis. Acta Societatis ophthalmologicae Japonicae 1926,30:356.
4. Sakata VM, da Silva FT, Hirata CE, de Carvalho JF, Yamamoto JH. Diagnosis and classification of Vogt-Koyanagi-Harada disease. Autoimmun Rev 2014;13:550-555.
5. Bordaberry MF. Vogt-Koyanagi-Harada disease: diagnosis and treatments update. Curr Opin Ophthalmol 2010;21(6):430-435.


Auteur(s):
dr. Jan R. Mekkes. Dermatoloog, Amsterdam UMC.

31-05-2023 (JRM) - www.huidziekten.nl W3C-html-4.01-valid



Diagnosecodes:
ICD10 H30.8 Overige gespecificeerde choroidoretinale ontstekingen: Vogt-Koyanagi-Harada syndroom
ICD10 H30.8 Other chorioretinal inflammations: Vogt-Koyanagi-Harada disease
SNOMED 45414006 193497004
DBC 12 Haar- en nagelafwijkingen